Tussen de tegels van terrassen en stoepen zie je vaak
gehoornde klaverzuring (Oxalis corniculata). Hier aan de Predikherenrei te
Brugge.
Gehoornde klaverzuring hoort oorspronkelijk hier niet
thuis. Maar het is een bij kwekers en tuincentra niet uit te roeien onkruid.
Dus vaak krijg je met plantjes die je net gekocht hebt er gratis gehoornde
klaverzuring bij. En als je het plantje hebt, raak je het net
als bijvoorbeeld zevenblad eigenlijk nooit meer kwijt. Maar waarom zou je ook.
Want het heeft ook voordelen. Het kan een saai binnenplaatsje met wat
bestrating omtoveren tot een gele zomerweide. En de gele bloemetjes steken erg
decoratief af tegen de vaak paarse bladeren.
Vooral op plekken waar niet zoveel betreding is groeit
het kruipende plantje goed. De hartvormige blaadjes zijn matgroen tot roodbruin
van kleur en zitten met zijn drieën aan het topje van een fragiel stengeltje,
dat onmiddellijk afbreekt als je het plantje probeert uit te trekken. Als het
zonnig is openen zich de gele bloempjes, die bij bewolkt weer dicht blijven.
De gehoornde klaverzuring is een eenjarige of
overblijvende plant uit de klaverzuringfamilie (Oxalidaceae). De bladeren van
klaverzuring lijken overigens op die van klaver, maar deze planten zijn geen
verwanten van elkaar. Klavers behoren namelijk tot de vlinderbloemigen en niet tot de
klaverzuringfamilie.
Oxalis is afgeleid van het Griekse oxus of oxys (zuur)
en als of hals (zout). De plant bevat een oxaalzuur, zoals in rabarber. Corniculata
betekent van een hoorntje voorzien. De bladranden zijn inderdaad bezet met
kleine hoorntjes. Gebruik een loupe om dit te bekijken.
Gehoornde klaverzuring heeft een lichtzure en tevens zoutige
smaak, die ik niet onaangenaam vind. Natuurlijk bevat het net als de inlandse
klaverzuring oxaalzuur, maar je zult er niet snel teveel van binnenkrijgen. In
India is deze gehoornde klaverzuring een gewilde seizoengroente. En de blaadjes
smaken licht citroenachtig en erg lekker in een salade.
Trouwens ze maken de salade ook gelijk vrolijker, zeker
als je er ook wat bloemetje door mengt.
In India trekken ze trouwens thee van de bladeren.
Overgiet een handvol blaadjes met kokend water. Laat het 15 minuten staan. Zoet
het met wat honing en je hebt een heerlijk frisse drank.
De blaadjes van klaverzuring zitten met gewrichtjes aan
het uiteinde van de stengel bevestigd. Deze constructie maakt het mogelijk dat
de bladeren bewegelijk zijn en kunnen reageren op lichtintensiteit. Het open en
dichtgaan van de bladeren doet denken aan het openen en sluiten van een
paraplu. In het donker gaan de bladeren in de slaapstand, in het licht gaan ze
weer open om zonlicht op te vangen.
De zaden groeien in een doosvrucht, die op een steel
omhoog staat en waarvan er gaandeweg de bloei talloze worden gevormd. Als de
zaadjes eenmaal rijp zijn worden ze bij de minste beroering (wind, vingers)
verschillende kanten opgeschoten, hetgeen een woekerende werking geeft. Het plantje kan flink woekeren en is
ijzersterk. Met een onkruidverdelgingsmiddel (trouwens erg slecht voor het
milieu) is het niet weg te krijgen. Na een tijdje komt hij toch weer
tevoorschijn.
Het plantje is afkomstig uit Noord-Amerika – al lees ik
ook hier en daar dat het uit Zuid-Europa afkomstig is - en heeft zich in onze
streken ingeburgerd. In tuinen wordt het wel eens als 'onkruid' beschouwd omdat
het door zijn wortelknolletjes nauwelijks uit te roeien is. Het woekert als een
waanzinnige en wieden is geen optie met die ondergrondse wortelknolletjes.
Het is een erg laagblijvend plantje waarvan de vorm met
bruinrode blaadjes het meest voorkomt.
Het geldt als zeldzaam akkeronkruid, maar blijkt de
laatste jaren in opmars in stedelijke gebieden. Daar kan het zich uitstekend handhaven en het
kan zelfs een hardnekkig onkruid zijn, vooral tussen de tegels. Ondanks zijn
status als 'onkruid' kan vooral deze bruinrode vorm een interessante groeier
zijn in de voegen van bestrating.
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Gehoornde_klaverzuring