dinsdag 14 juni 2016

Bernagie

Bernagie - Borago officinalis
 
Deze keer niet echt een “wilde” plant maar eentje uit de kruidentuin. In Vlaanderen komt de plant enkel nog verwilderd vanuit tuinen voort.
Bernagie is een plant die daar zeker niet mag ontbreken. Heel de zomer lang versieren de bloemen onze sla, borrelhapjes en rauwkostschotels. Ook in de ijsblokjes staan de mooie blauwe bloemen enig.
Bernagie behoort tot de Ruwbladigenfamilie, Boraginaceae.
Borago komt van het Griekse borra (kort haar), naar de ruwe beharing van de plant, maar volgens anderen komt het van het Latijnse cor ago (hartopwekkend), naar de geneeskrachtige eigenschappen.

De soortaanduiding officinalis geeft aan dat aan de plant een geneeskundige werking werd toegeschreven.  Bernagie heeft een komkommerachtige smaak. Het wordt ook daarom ook vaak komkommerkruid genoemd, en is een gemakkelijk herkenbare, ruwharige, eenjarige plant met blauwe bloemen.

Een gekookt aftreksel van 2 eetlepels bloemen met 1 liter water kan enkele malen per dag als thee worden gedronken en zou helpen tegen reuma, nierontstekingen, ter bevordering van urine-afdrijving en tegen borst- en slijmvliesontstekingen.

In wijn zouden de bloembladen helpen tegen neerslachtigheid. Reeds bij de Grieken stond de plant om zijn opbeurende werking bekend. Je zou de wereld iets rooskleuriger moeten inzien, als je het kruid geregeld op je menu zet. De jonge blaadjes kunnen in de sla. Je kan ze ook klaarmaken zoals je spinazie klaarmaakt.
 

 Ben je nog niet overtuigd, dan moet je toch maar eens bedenken hoe gewaardeerd bernagie in de oudheid wel was. Toen waren de mensen ervan overtuigd dat het de levensgeesten opwekte. De Romeinse schrijver Plinius (23 tot 79 na Christus) schreef in naam van het kruid: ‘Ik, bernagie, bezorg altijd vreugde, ik maak mensen vrolijk en blij.’

 
De naar komkommer smakende plant kreeg van Plinius voor haar oppeppende invloed de erenaam ‘Euphrosinum’ (= de welgezinde).

De Engelsman John Gerard (1597) schrijft in zijn Gerard’s Herbal: ‘Borage (=bernagie) brengt courage’. ‘Bloemen en bladeren van de bernagie in wijn gedaan, maken alle mannen en vrouwen blij, omdat ze alle droefheid, sloomheid en somberheid op de vlucht jagen.’


Bernagie wordt veel gekweekt als toekruid. Als voedsel wordt de plant vooral in het Middellandse Zeegebied gewaardeerd als onderdeel van salades en andere zomerse gerechten. Behalve de bloemen worden ook de jonge blaadjes als sla of als spinazie gegeten.

Reeds bij de Grieken stond de plant om zijn opbeurende werking bekend. In de tweede eeuw na Christus werd een mengsel van bernagie en honing gebruikt ter verlichting bij hoesten. Een aftreksel van de bladeren en stengels werd gebruikt om de diurese en het zweten te bevorderen.

Ander traditioneel gebruik is de toepassing bij reuma, verkoudheid en bronchitis.

De plant wordt toegepast ter versterking van de bijnieren en tegen mentale uitputting en depressie. Vroeger zei men: “Boragie geeft couragie!”.  Verder zou het de maag en darmen ondersteunen bij infectie en vergiftiging. De zaden worden ingezet bij prikkelbare darm syndroom en bij onregelmatige menstruatie. De zaadolie vindt uitwendig toepassing bij seborroïsch en atopisch eczeem en inwendig bij premenstrueel syndroom en ter preventie van hart- en vaatziekten. (bron: Wikipedia)
Als een van de voornaamste natuurlijke bronnen van GLA heeft benagie-olie een grote vlucht genomen in de voedingssupplementenindustrie.

Als voedsel wordt de plant vooral in het Middellandse Zeegebied gewaardeerd als onderdeel van salades en andere zomerse gerechten. Ze heeft een komkommerachtige smaak, de naam komkommerkruid heeft ze hieraan te danken. Behalve de bloemen worden ook de jonge blaadjes als sla of als spinazie gegeten. Ten slotte kunnen de bloemen gebruikt worden om azijn blauw te kleuren. In India wordt een siroop gemaakt van de plant, die in de zomer als verfrissing wordt verkocht.

Gebruik bernagie zo vers mogelijk en bij voorkeur in koude gerechten. Als de blaadjes van dit kruid mee gestoofd of gekookt worden verliezen ze veel - van de toch al niet al te sterke - smaak. Strooi bernagie daarom pas na de bereiding over een warm gerecht.  Snijd de blaadjes altijd klein, dan komt de smaak beter vrij.

De bloemen worden veel gebruikt als eetbare versiering (in salades, op desserts en gebak),

Ik wil mijn huid graag een opfrisbeurt geven. Welk kruid kan ik hiervoor gebruiken? Bernagie is een ideale huidreiniger.

Bernagie kan je op dezelfde manier gebruiken als komkommer.  Het kruid bevat erg veel sap en is daarom een uitstekende reiniger.  Verstopte poriën krijgen een schoonmaakbeurt en sluiten zich nadien. Je kan het sap uit de plant halen door het fijn te snipperen of door een sapcentrifuge te doen. Dop er watjes in en leg die op je gelaat. De huid ontspant, wordt soepeler en verfrist. De haarvaatjes vernauwen. Zo wordt je huid minder vlug rood. Als je een gevoelige huid hebt, zeef dan eerst het sap. Zo voorkom je dat er haartje of delen van de plant op je huid blijven zitten.

Lees daarover het interessante artikel van Daniëlle Houbrechts op http://www.kruidjes.be/kruiden/kruiden.php?recipeid=17
http://www.dekooktips.com/warenkennis/kruid-spec/bernag.htm



Disclaimer bij het gebruik van deze blog

"Wilde planten in Brugge" is niet verantwoordelijk voor eventuele schade, van welke aard dan ook, als gevolg van het gebruik van planten voor medische of culinaire doeleinden.  “Wilde planten in Brugge” kan niet aansprakelijk gesteld worden voor aanspraken die voortkomen uit de verkeerde determinatie van een kruid of het verkeerde gebruik ervan in de ruimste zin van het woord. Dit artikel vervangt niet het deskundig advies van een arts of een erkend fytotherapeut.

 

Geen opmerkingen: