dinsdag 14 juni 2016

Gevlekte orchis


Gevlekte orchis - Dactylorhiza maculata
 
Gevlekte orchis behoort tot de Orchideeënfamilie.

De botanische naam Dactylorhiza is afkomstig uit het Oudgriekse 'dactylos' (vinger) en 'rhiza' (wortel), wat verwijst naar de gevingerde wortelknollen van dit geslacht.

Maculata is de vrouwelijke vorm van het Latijnse 'maculatus' ("gevlekt"), wat betrekking heeft op de bladeren die meestal gevlekt zijn.

In Vlaanderen vrij zeldzaam in de Kempen, de Leemstreek en de Zandleemstreek. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam. Sterk afgenomen.

De soort staat op de Vlaamse Rode Lijst van planten en op de lijst van wettelijk beschermde planten in België.

Dactylorhiza maculata is een overblijvende, niet-winterharde geofyt. Het is een middelgrote (maximaal 60 cm), slanke plant met een massieve, min of meer brosse, naar boven toe soms holle bloemstengel, drie tot vijf verspreid staande, afstaande en gevlekte gewone- en twee tot vier schutbladachtige bladeren, en een dichte, meestal rijkbebloemde kegelvormige bloeiaar met witachtige of lichtroze bloemen.

De bladeren zijn afstaand, lancetvormig, bijna steeds gevlekt, met gevulde bruinviolette vlekken. De bovenzijde is blauwachtig of donker grijsgroen, de onderzijde heeft een matte, zilverachtige schijn. De bovenste bladeren lijken reeds veel op de schutbladeren.

De bloemen zijn wit, lichtroze tot lila gekleurd, met een donkerpaars honingmerk. Ze zijn groot en volledig geopend. De zijdelingse kelkbladen zijn horizontaal gespreid of licht opwaarts gericht, het middelste klekblad vorm samen met de bovenste kroonbladen een helm. De lip is tamelijk vlak, de zijlobben nauwelijks teruggeslagen. Het spoor is dun en korter dan het vruchtbeginsel.

De bloeitijd is van eind mei tot eind juli.

Dactylorhiza maculata behoort tot het geslacht van de handekenskruiden, waarvan een tiental sterk gelijkende soorten in België en Nederland voorkomt.

De soort is door zijn grote variabiliteit het moeilijkst te onderscheiden van de andere soorten in Dactylorhiza.
 

Geen opmerkingen: