Duizendblad

Duizendblad - Achillea millefolium

 

Heilzame kruiden, ze groeien rondom ons. Voor veel lastige kwalen is een oplossing in de natuur te vinden. Duizendblad is zo’n algemeen voorkomende plant  die op “duizenden” manieren kan worden toegepast. De plant is koortswerend, transpiratie opwekkend bij koorts en verkoudheid, het verdrijft geesten(!) en bezit een bloedstelpende werking. Je kunt er snijwonden mee behandelen, maar er ook een gezichtsstoombadje van maken. Het kruid werkt versterkend voor de bloedvaten, is werkzaam tegen winderigheid en ontstekingsremmend en is ook helend bij winterhanden en -voeten.

Het is een zeer algemene plant, behorende tot de composietenfamilie, die je echt overal tegenkomt.  Meestal is hij wit van kleur maar duizendblad kan ook behoorlijk roze bloemetjes hebben.

 

Duizendblad
 

Er bestaan verschillende mogelijke verklaringen voor de naam ‘duizendblad’.

De plant werd letterlijk voor ‘duizend-en-één dingen’ gebruikt. Behalve als thee/soep of rookplant stond deze plant ook bekend als bloedstelpend middel. Er werd ook textiel mee geverfd en hij werd zelfs als sierplant gebruikt.

De geslachtsnaam Achillea komt van Achilles, de krijgsheld uit de sage van Troje.

Een mythe verhaalt hoe de moeder van Achilles, Thetis, hem verpleegde nadat hij in de strijd gewond was geraakt.  Zij gebruikte duizendblad en de wonde genas. Een andere uitleg voor de naam van het kruid is dat Achilles met deze, naar hem genoemde, plant zijn tegenstander in de strijd om Troje, Telephos, genezen zou hebben.

De Latijnse soortnaam millefolium is tweedelig en komt van Mille (Latijn) wat "duizend" betekent, en Folium (Latijn) wat "blad" betekent. Dit alles omdat het blad van deze plant veerdelig is en uit welduizend kleine blaadjes lijkt te bestaan.

Duizendblad was heilig voor de Kelten. Druïden deden voorspellingen met het kruid en het verzamelen ervan ging met de nodige rituelen gepaard. De Angelsaksen noemde het kruid, 'gaeru gearwian', dit betekent 'bereiden'' of 'behandelen', waarschijnlijk werd er gerefereerd aan de genezende kwaliteiten van het kruid.

 

Gedurende de Middeleeuwen was de naam van het kruid ook wel 'supercilium Veneris' ofwel 'de wenkbrauw van Venus', waarschijnlijk omdat het kruid veel werd gebruikt bij vrouwenziekten, maar ook 'Herba militaris' vanwege de werking bij wonden. Men kende de bloedstelpende eigenschappen die natuurlijk goed van pas kwamen bij oorlogsslachtoffers.

Een mooie legende verklaart waarom  duizendblad in het Duits ook Zimmermanskraut genoemd wordt.  Toen Jozef met Jezus aan het timmeren was schoot het mes van Jozef uit waardoor hij zich lelijk verwondde. Jezus snelde naar buiten en plukte wat duizendblad dat hij snel op de wonde legde, die daardoor onmiddellijk genas.  Sindsdien geneest duizendblad wonden en werd het in het Romeinse rijk door de soldaten ook vaak daarvoor gebruikt. 

Zowel de Indianen als de Soemeriërs maakten al gebruik van duizendblad. De meeste gebruikte toepassing was het stelpen van bloed. In plaats van watjes deed men duizendblad in de neus tegen neusbloedingen. Het blad is namelijk  uitstekend geschikt om een propje van te maken dat in de neusopening past. Er werd eerst op de bladeren gekauwd om de bladeren te kneuzen; zo komen de werkzame stoffen beter vrij. Soldaten op veldslagen behandelden hun wonden met duizendblad. Duizendblad werkt ontstekingsremmend en bloedstollend door de looistoffen en alkaloïden die het bevat.

 

Volgens de signatuurleer(*) is het blad goed voor de bloedvaten omdat het blad veel vertakkingen heeft, net als bloedvaten. De wit-roze bloemschermen zijn volgens dezelfde theorie ook een indicatie voor ziekten van de vrouwelijke geslachtsorganen.

Rembert Dodoens, de bekende kruidendeskundige uit de 16e eeuw, vermeldt dat het kauwen op duizendblad werkt tegen tandzweren. Deze werkzaamheden zijn bevestigd door recent wetenschappelijk onderzoek.

Er zijn talloze medicinale toepassingen van duizendblad.

Vrouwelijke geslachtsorganen: bij klachten van de menopauze zoals opvliegers, transpiratie en migraine (ontkrampend). Bij bevallingen, stimuleert het de uitdrijving van de vrucht. Na de bevalling bloedstelpend. Bij hevige menstruele vloeiingen. Werkt op de hormoonhuishouding.

Zenuwstelsel: bij hartkloppingen, stress, maagpijn veroorzaakt door spanningen, gespannen spieren. Bij hysterie en epilepsie.

Bloed: werkt sterk in op de bloedcirculatie, bij aambeien, winterhanden en - voeten, spataderen, bloedhoesten (altijd naar een dokter). Bloedzuiverend en bloedstelpend, ook na een CVA. Bij een neusbloeding, dan het blad kneuzen en in de neus, verlaagt de bloeddruk, zorgt voor minder bloedstuwing in het hoofd. Een specifiek wondkruid, ontsmettend, bloedstelpend en wondhelend. Heeft een specifieke werking bij trombose, vooral als deze samengaat met hypertensie. Zeer goed middel bij aambeien en spataderen.

Bij koorts en infecties : een zeer goed middel om koorts mee te bestrijden, het moet dan wel om zogenaamde droge koorts gaan. Duizendblad brengt het zweten juist op gang. Ook een goed middel bij blaasontsteking.

Spijsvertering: het stimuleert de afscheiding van maag- en darmsappen en gal. Bij gebrek aan eetlust, flatulentie, galkoliek, diarree en andere spijsverteringsstoornissen.

Overige: Bloedvaten reinigend, verjongend. Reguleert de nierfunctie, kan helpen om stenen uit blaas en nieren te verwijderen. Kauw op een blad bij kiespijn.

Twee onderzoeken uitgevoerd op dieren wijzen erop dat duizendblad de lever beschermt tegen toxische stoffen. Het versterkt de werking van andere kruiden.

Wanneer je duizendblad gebruikt als medicijn dan moet je het niet langer dan een maand aaneengesloten gebruiken. Bij zwangerschap en zogen ook niet gebruiken. Sommige mensen zijn allergisch voor duizendblad maar dat is een kleine minderheid. Bij combinatie met medicijngebruik zoals warfarine, aspirine, bloeddrukverlagers en ibuprofen wordt geadviseerd een arts te raadplegen omdat duizendblad interacteert met stoffen uit die geneesmiddelen.

Hoe maak je duizendbladthee?

Overgiet 2 eetlepels kruid met 50 cl kokend water en dit laat je 20 minuten trekken.  Je kunt de kruiden ook goed mengen met munt of pepermunt voor de smaak.

De thee smaakt een beetje bitter. In het algemeen moet je bitter smakende kruiden niet al te langdurig gebruiken. Als je duizendbladthee  langdurig gebruikt kun je duizelig worden, huiduitslag krijgen en het  kan je menstruatiecyclus ontregelen. Maar kortdurend (tot maximaal 3 weken) kun je het medicinaal zonder problemen drinken, eventueel gemengd met munt, pepermunt en/of kamille. Een aftreksel van de bloemen is ook geschikt om de huid te zuiveren  (en het helpt bij abcessen) en werkt anti-rimpels.  Doe wat je over hebt anders in je badwater, want duizendbladthee moet je heet en niet koud drinken.

Duizendblad als voeding

De bladeren werden in de middeleeuwen als spinazie klaargemaakt en gegeten. En je kunt het ook door de soep doen. Voordat men de eigenschappen van hop ontdekt had om bier te bereiden gebruikte men vroeger gewoon duizendblad. Het kruid maakte het bier lekker en gezond.

Vroeger werden veel planten en kruiden gewoon gegeten als groente, zo ook deze plant. De jonge bladeren werden als spinazie bereid of in de soep gebruikt. De bladeren smaken iets zoet met een bittere achtergrond.

Duizendblad in de magie.

Vroeger werd duizendblad onder de drempel van je huis gelegd omdat het spoken afweert en de duivel buiten de deur houdt. Zo dacht men in ieder geval.  Ook de indianen verdreven de boze geesten door duizendblad te laten roken, dat wil zeggen een bosje gedroogd kruid te laten roken en daarmee rond te lopen. We zien dat veel met salie gebeuren maar je kunt voor dat doel wellicht ook eens wat duizendblad drogen!

Wanneer gedragen beschermt duizendblad en geeft het moed en stopt het angst. Een bos gedroogd duizendblad boven het bed of gebruikt in bruidsboeketten verzekert dat de liefde zeker zeven jaar zal duren. Duizendblad wordt ook gebruikt in liefdesbezweringen. Als het gedragen wordt verzekerd duizendblad niet alleen van liefde, maar trekt het ook vrienden aan. Van de bloemen kan een thee worden gemaakt om de psychische krachten te versterken.

(*)De signatuurleer is een manier om aan de hand van het uiterlijk van geneeskruiden te bepalen, voor welke kwalen men ze kan inzetten. Deze wijze van determineren is niet zonder controverse.

Disclaimer bij het gebruik van deze blog

"Wilde planten in Brugge" is niet verantwoordelijk voor eventuele schade, van welke aard dan ook, als gevolg van het gebruik van planten voor medische of culinaire doeleinden.  “Wilde planten in Brugge” kan niet aansprakelijk gesteld worden voor aanspraken die voortkomen uit de verkeerde determinatie van een kruid of het verkeerde gebruik ervan in de ruimste zin van het woord. Dit artikel vervangt niet het deskundig advies van een arts of een erkend fytotherapeut.