Harig knopkruid (soms ook Galinsoga ciliata genoemd) is een plant uit de composietenfamilie De soort behoort met het ook in Vlaanderen veel voorkomend kaal knopkruid (Galinsoga parviflora) tot de knopkruiden (Galinsoga).
Galinsoga is vernoemd naar Don Mariano Martinez de Galinsoga (1766–1797), directeur van de botanische tuin te Madrid. Quadriradiata betekent ‘met vier stralen of straalbloemen’.
De Engelse naam 'Gallant Soldier' zou een verbastering kunnen zijn van 'Galinsoga'. In Groot-Brittannië wordt de naam Galinsoga af en toe in de volksmond weergegeven als "dappere soldaten", en soms veranderd in "soldaten van de koningin". In Malawi staat hij bekend als 'Mwamuna aligone' wat zich vertaalt naar 'Mijn man slaapt'. ;-)
Harig knopkruid komt van oorsprong voor in Midden- en Zuid-Amerika. Nu komt de soort voor in heel Europa. Hier vond ik het aan het sas van de Coupure in Brugge, maar je kan het beslist overal aantreffen.
Naast harig knopkruid is er ook kaal knopkruid.
Er zitten tussen beide soorten wat subtiele verschillen in de bloemen, maar het meest opvallende verschil is de beharing van de bloeiende stengels.
De bloeiende stengels van harig knopkruid zijn behaard met witte afstaande haren, terwijl die van kaal knopkruid niet of spaarzaam zijn behaard met aanliggende haren. Over het kaal knopkruid hebben we het een andere keer.
In de kruidengeneeskunde wordt het harig knopkruid gebruikt bij de behandeling van insectenbeten, jeukende huid, blaren, hoesten, koorts, griep. Een hele mondvol dus.
De geneeskrachtige eigenschappen van G. parviflora zijn te danken aan de aanwezigheid van verschillende flavonoïden, saponinen, terpenoïden en tannines. Uit het literatuuronderzoek bleek dat G. parviflora verschillende farmacologische eigenschappen bezit, zoals antibacterieel, schimmelwerend, antioxidant en antidiabetisch.
Planten zijn een prominent onderzoeksgebied geweest, en deze interesse gaat nog steeds door. Als alternatieve medicijnen bieden ze onder andere minder bijwerkingen. Mensen in ontwikkelingslanden vertrouwen volledig op geneeskrachtige planten voor hun basisbehoeften op het gebied van gezondheidszorg. Onderbenutte planten en groenten behoren tot de potentiële medicinale planten met opmerkelijke kwaliteit voor medicinale doeleinden.
Het begrijpen van deze onderbenutte planten kan bijdragen aan de verbetering van voeding, voedselzekerheid, gezondheid en economie voor miljoenen mensen. Galinsonga is één van de onderbenutte planten met medicinale en voedingsvoordelen. De afgelopen twee decennia is uitgebreid onderzocht gedaan om het potentieel voor het beheersen van medische aandoeningen te beschrijven.
Knopkruid wordt gebruikt voor de behandeling van brandnetelsteken en soortgelijke huidontstekingen door de aangetaste huid met de bladeren te wrijven. Sap van de plant wordt toegepast om wonden te behandelen; het helpt het bloed van verse snijwonden en wonden te stollen. Plant is gebruikt als middel tegen scheurbuik vanwege het hoge gehalte aan vitamine C. De bloemen worden toegepast bij het maken van preparaten ter verlichting van kiespijn.
“If you can't beat em', EAT EM'”, zegt men in het Engels.
Deze plant zit zo boordevol voedingsstoffen en mineralen dat ze de in de winkel gekochte spinazie gemakkelijk zou kunnen overtreffen in elke gezondheidswedstrijd: IJzer, calcium, magnesium, zink, vitamine A, vitamine C...noem maar op, het heeft het!
De bladeren, de bloemen, de zaden en de stengel zijn allemaal eetbaar. De plant kan ook worden gebruikt als ingrediënt in bladsalades, hoewel de subtiele smaak, die doet denken aan artisjok, zich meestal ontwikkelt na het koken. Jonge bladeren, stengels en bloemen worden gebruikt als ingrediënt in smoothies, salades, stoofschotels of sappen.
Het kan worden gedroogd en tot poeder worden vermalen om als soeparoma te worden gebruikt.
Knopkruid wordt in Zuidoost-Azië ook als groente gegeten.
In Zuid-Amerika zijn de gedroogde bladeren ('guascas') een essentiële smaakmaker voor bepaalde gerechten. Bladeren stengel en bloeiende scheuten kunnen rauw of gekookt worden geconsumeerd en als potkruid worden gegeten, of worden toegevoegd aan soepen en stoofschotels. Vers sap kan worden gemengd en gedronken met tomaten- of groentesappen.
Maar let op! Blijf uit de buurt van bermen en parkranden waar hondenuitlaters vaak komen. Evenzo, als het gebied dat u verkent gevoelig is voor veel verkeer is het aangeraden om te zoeken in een iets minder vervuild deel van de stad; uitlaatgassen van auto's blijven in de lucht hangen en vinden hun weg naar de grond en rusten op bladeren.
Belangrijke waarschuwing: Eet alleen planten als je er 100% zeker van bent dat je ze correct kunt identificeren en zo de mogelijkheid uitsluit dat het ‘valse vrienden’ in vermomming zijn. Overweeg altijd om een kruidendokter of botanicus te raadplegen voordat u planten uit het wild consumeert. Ga bij twijfel altijd zonder!
Extra voorzichtigheid is geboden bij kinderen, zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven en mensen met reeds bestaande gezondheidsproblemen of die medicijnen gebruiken. Als u ooit allergische reacties of bijwerkingen op planten ervaart, raadpleeg dan onmiddellijk uw arts.
-4.JPG) |
| Foto © Marc Willems |
"Wilde planten in Brugge" is niet verantwoordelijk voor eventuele schade, van welke aard dan ook, als gevolg van het gebruik van planten voor medische of culinaire doeleinden. “Wilde planten in Brugge” kan niet aansprakelijk gesteld worden voor aanspraken die voortkomen uit de verkeerde determinatie van een kruid of het verkeerde gebruik ervan in de ruimste zin van het woord. Dit artikel vervangt niet het deskundig advies van een arts of een erkend fytotherapeut.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten