Wilde planten in Brugge: Knoopkruid

woensdag 27 juli 2016

Knoopkruid - Centaurea jacea

Het knoopkruid (Centaurea jacea) is een kruidachtige plant uit de composietenfamilie (Compositae oftewel Asteraceae). Een synoniem is Centaurea thuillieri. (Wikipedia)

Knoopkruid is een sterke, middelhoge plant voor zonnige groeiplaatsen. Het is zeer variabel van vorm, maar heeft altijd mooie paarse bloemen. De bloemen hebben soms lange lintbloemen. Het is een bijzonder goede insectenplant die behoort tot de Composietenfamilie.

Knoopkruid is zeer variabel van vorm. Er bestaan verschillende ondersoorten, van elkaar te onderscheiden door de vorm en het aanhangsel van de omwindselblaadjes.
Centaurea komt uit de Griekse mythologie en is genoemd naar de kruidkundige Centaur (half mens, half paard) Chiron. Jacea komt van het Latijnse jaceo (neerliggen).

De planten zijn ten overvloede te vinden langs het kanaal Brugge – Oostende (als de berm niet gemaaid is tenminste). Een veel zeldzamer familielid van het knoopkruid vonden we langs de spoorwegberm te Varsenare: de Grote centaurie (Centaurea scabiosa). Grote centaurie heeft grotere bloemen, gedeelde stengelbladeren (ook de bovenste) en geen stengelbladeren tot vlak onder de bloem. Zie foto!

Grote centaurie - Centaurea scabiosa

Knoopkruid is een overblijvende plant, die bloeit van juni tot in de herfst op droge tot vrij vochtige, matig voedselrijke, grazige grond. Ze kan tot 1,20 meter hoog worden. De bovenste stengelbladeren zijn ongedeeld, de onderste bladeren veerspletig. Jonge planten zijn licht (spinragachtig) behaard.

Zonder de vergrote stralende buitenste bloemen heeft bloemhoofdje wat weg van distelbloemen, maar de plant is makkelijk van distels te onderscheiden vanwege het ontbreken van de voor distels kenmerkende prikkende bladeren en/of stengels.

In de middeleeuwen werd de plant gebruikt om wonden te helen, tegen aandoeningen van de urinewegen en zelfs cholera schijnt ermee bestreden te zijn.
In Amerika of Canada wordt de plant hier en daar al als invasief beschouwd , wat wel grappig is als je bedenkt dat hij wel eens tegen diabetes zou kunnen helpen, een steeds groter wordend probleem en al helemaal in Amerika.

Van de blaadjes kan een waterig aftreksel gemaakt worden, dat ondersteunend werkt bij oog- en ooglidontsteking. De bitterstoffen in de wortel werken urinedrijvend, bevorderen de spijsvertering, en werken in het algemeen versterkend en koortswerend.

Knoopkruidbloemen hebben een uitgesproken kruidige, lookachtige smaak en zijn daarom uitermate geschikt voor garnering van veel warme gerechten. Knoopkruidbloemen zijn gezonde, oog- én tongstrelende bloemetjes !

Tekst:http://www.versvancees.nl/product/eetbare-bloemetjes/korenbloemen-knoopkruid-eetbare-bloemetjes/

De zongerijpte bladeren en scheuten werden vroeger van augustus tot september bij het bierbrouwen gebruikt als vervanging van hop.

Van juni tot oktober kunnen de bloemen worden gebruikt om tabak te aromatiseren en de kleur op te peppen. Vers of gedroogd zijn de bloemen geschikt als eetbare decoratie op zoete gerechten, salades, maar ook op hartige ovenschotels, quiches, pizza’s en in soepen.

Versier verse kaas of kruidenboter met knoopkruidbloemen. De gedroogde bloemen worden ter decoratie ook aan theemelanges toegevoegd.