Stijve klaverzuring

Stijve klaverzuring - Oxalis stricta

 

Het blaadje lijkt op klaver, maar als je het bloemetje bekijkt merk je onmiddellijk dat dit geen lid is van de Vlinderbloemenfamilie. Het is klaverzuring. Een wat vreemde naam want het is geen klaver en ook geen zuring. De kleine gele, trechtervormige bloemetjes zijn duidelijk verschillend van de klaversoorten. Wij vonden het op een muurtje aan de Gentpoort.

Stijve klaverzuring behoort namelijk tot de Klaverzuringfamilie, Oxalidaceae. Er bestaan trouwens nog een aantal soorten binnen de Klaverzuurfamilie. O.a  gehoornde klaverzuring (Oxalis corniculata),  witte klaverzuring (Oxalis acetosella) en  knikkende klaverzuring (Oxalis pes-caprae. Die laatste is trouwens moeilijk te onderscheiden van de stijve klaverzuring.

 

Oxalis is afgeleid van het Griekse oxus of oxys (zuur) en als of hals (zout). De plant bevat een zure stof (oxaalzuur). Op die zure stof berust ook de Nederlandse naam “klaverzuring”, vanwege de op klaver lijkende blaadjes. Stricta betekent " stijf".

Net als bij de witte klaverzuring tref je driedelige op klaveren lijkende bladeren aan. Deze hebben de eigenschap om zich bij weinig licht samen te vouwen, de zogenaamde slaapstand. De typische klaverblaadjes sluiten zich ook als het gaat regenen. Klaverzuring kan dus dienst doen als een soort barometer. Als de blaadjes zich dichtplooien tegen het steeltje weet dan dat er regen op komst is.

De vruchten staan altijd in het verlengde van de vruchtsteel, hetzij rechtop omhooggericht, hetzij gebogen; maar ook in dit geval staat de doosvrucht in het verlengde van de vruchtsteel.

Het is een leuk plantje met frisgroene, hartvormige klaverblaadjes en heldergele bloemen. De bloemen van stijve klaverzuring lijken soms niet helemaal open te gaan.

Stijve klaverzuring is oorspronkelijk afkomstig uit Noord-Amerika, maar nadat het in 1658 in de botanische tuin van Oxford werd aangeplant, heeft het zich van daaruit verspreid over Groot-Brittannië en het Europese vasteland.  Sindsdien is het hier ingeburgerd, en wordt het in tuinen vaak als 'onkruid' beschouwd en bestreden.

Het plantje is inderdaad - vanwege van zijn wortelknolletjes - moeilijk weg te krijgen als het zich in je tuin gevestigd heeft. Gun het dus zijn plekje…

De lichtgroene blaadjes bevatten veel oxaalzuur, waarmee de plant zich tegen insectenvraat verweert. Net als de andere soorten gaan de blaadjes tegen de avond in slaaphouding.

Stijve klaverzuring kan worden gebruikt als smaakmaker in gebak en cake.

Het is een zuur smakende, eetbare plant met geneeskrachtige eigenschappen, zoals het verlichten van buikkrampen en misselijkheid en het verminderen van koorts. Van de plant wordt ook een oranje kleurstof gemaakt.

In oude kookboeken wordt klaverzuring in de keuken en als medicijn geprezen. Zo lezen we in 'Souvereyne remedies voor de keuken meyssen' uit de 'Nieuwe Belgische Keukemeyd of den verstandigen kok' (19de eeuw) dat klaverzuring gekauwd goed is tegen een 'stinkende mond’.

Volgens Dodoens, die klaverzuring Koekoeksbrood noemt, “ is es goet inghenomen den ghenen die een crancke ende onstercke maghe hebben want het drooght ende versterckt die maghe ende het doet appetijt hebben. Tselve cruyt es oock goet tot die quade vuyle stinckende sweeringhen van den mont als men den mont spoelt met den water daert in ghesoden es.”

 

De blaadjes van klaverzuring kun je het hele seizoen oogsten, maar ze zijn het zachtst voor de bloei, van maart tot april. Je kunt ze toevoegen aan sauzen, salades, soepen en groentesappen. De vorm van de blaadjes maakt ze ook geschikt als eetbare decoratie.

Let op: Alle klaverzuringsoorten bevatten oxaalzuur. Bij regelmatig gebruik gedurende lange tijd kan oxaalzuur tot nierbeschadiging leiden.

Oxaalzuur zit overigens ook in rabarber en spinazie. Oxaalzuur is echter oplosbaar in water en wordt verwijderd bij het koken en door het kookwater af te gieten. Alle Europese klaverzuringsoorten zijn op dezelfde manier te gebruiken.
(bron: Eetbare wilde planten, ISBN 978-90—77463-25-3)

 

Disclaimer:

"Wilde planten in Brugge" is niet verantwoordelijk voor eventuele schade, van welke aard dan ook, als gevolg van het gebruik van planten voor medische of culinaire doeleinden.  “Wilde planten in Brugge” kan niet aansprakelijk gesteld worden voor aanspraken die voortkomen uit de verkeerde determinatie van een kruid of het verkeerde gebruik ervan in de ruimste zin van het woord. Dit artikel vervangt niet het deskundig advies van een arts of een erkend phytotherapeut.