Muurpeper - Sedum acre
Muurpeper, ook wel jodenbaard genoemd, is
een vaste plant van 5-25 cm hoog uit de vetplantenfamilie (Crassulaceae). Muurpeper
dankt zijn naam aan de peperachtige smaak van de bladeren.
Er zijn twee verklaringen voor de Latijnse naamgeving:
-
De naam Sedum komt van Sedare en betekent
‘afhouden of afvoeren’. Dit
omdat vroeger het bijgeloof was dat de plant donder en bliksen kon afweren.
-
De naam Sedum komt van Sedeo en betekent ‘zitten’. Dit omdat de plant
schijnbaar zonder enig verband op rotsen of daken groeit.
Acre en betekent "scherp". De smaak van
dit plantje is peperachtig/scherp.
Muurpeper bloeit in juni en juli met helder
gele bloemen van 10 tot 14 mm.
De stengels zijn sterk vertakt en liggend,
alleen het uiteinde richt zich omhoog. De bladeren zijn wintergroen, kaal, plat
driehoekig, schubachtig en zitten dakpansgewijs dicht bij elkaar langs de
stengel.
De bladeren van niet bloeiende stengels
vormen vaak een bolletje en kunnen soms enigszins rood gekleurd zijn.
Vetplanten zijn planten met vlezige
bladeren die weinig water verdampen: ze hebben een dikke cuticula (buitenlaag),
met daarop nog een waslaagje. Daardoor kunnen ze leven op droge plaatsen en zo
concurrentie met andere planten uit de weg gaan.
Muurpeper gaat daarbij nog een stapje
verder: door overdag zijn verdamping volledig stil te leggen verliest de plant
maar heel weinig water. . De huidmondjes blijven overdag gesloten om de
verdamping te beperken. De groene blaadjes zijn dik en sappig en het
bladoppervlak is van een waslaagje voorzien. Probleem is dan wel dat de plant ook geen CO2
kan opnemen, iets wat overdag moet gebeuren. Muurpeper lost dit op door ’s
nachts CO2 op te nemen en dit als appelzuur op te slaan in zijn bladeren.
Vandaar ook de naam muurpeper: de plant smaakt pikant door het opgeslagen
appelzuur ’s Morgens meer dan ’s avonds, want dan is het appelzuur weer
omgezet!
Niettegenstaande het een wilde plant is
wordt ze dikwijls in tuinen aangeplant, vooral als bodembedekker. Als ze in de
zon staan kunnen ze overvloedig bloeien en zo veel insecten aantrekken. Ook
vogels als merels en lijsters zoeken dikwijls voedsel tussen de muurpeper
plantjes. Ze kunnen hierbij de planten op het eerste zicht zwaar beschadigen,
maar dat lijkt alleen maar zo. Muurpeper herstelt zich makkelijk, en uit alle
afgebroken stukken en bladeren kunnen nieuwe plantjes ontstaan.
Muurpeper groeit op open, droge, matig
voedselarme tot voedselrijke zandgrond in plantsoenen, langs wegen en op muren
en daken en kan daar in korte tijd grote kussens vormen.
Het is een ideale bodembedekker, ze wordt
ook gekweekt als tuinplant. Van de vetplanten is muurpeper de meest bekende
soort.
Je vindt de plant op open, bijna altijd
zonnige, droge en stikstofarme, voedselarme tot matig voedselrijke en stenige
plaatsen. De plant is tolerant tegen enige zoute invloed en is
droogteresistent.
De bladeren hebben een peperachtige smaak. Muurpeper
bevat vrij veel gifstoffen en is dan ook niet echt eetbaar.
In ‘Giftpflanzen, Pflanzengifte’ van Roth,
Daunderer en Kormann wordt muurpeper inderdaad giftig genoemd.
Het eten van muurpeper leidt tot flinke
irritaties in de mond, braken, en nadat het kruid door de spijsvertering is
opgenomen, zie je opwinding en krampen, later een vermindering van het
bewustzijn, verlamming en ademhalingsstilstand.
Dit klinkt allemaal behoorlijk griezelig,
maar ik schat zelf het risico op een accidentele vergiftiging met muurpeper als
ongelooflijk klein in. Het kruid heeft immers een zodanig brandende smaak, dat
je er nooit per ongeluk veel van zal eten…
Werkzame stoffen in de Jodenbaard zijn
onder andere alkaloïden, mucilage, rutine, en tannine. Hierdoor heeft de plant
een bloedstelpende eigenschap maar daarnaast veroorzaakt deze vetplant ook weer
rode uitslag en blaren doordat het sap de huid van sommige mensen kan
irriteren.
Disclaimer
bij het gebruik van deze blog
"Wilde
planten in Brugge" is niet verantwoordelijk voor eventuele schade, van
welke aard dan ook, als gevolg van het gebruik van planten voor medische of
culinaire doeleinden. “Wilde planten in
Brugge” kan niet aansprakelijk gesteld worden voor aanspraken die voortkomen
uit de verkeerde determinatie van een kruid of het verkeerde gebruik ervan in
de ruimste zin van het woord. Dit artikel vervangt niet het deskundig advies
van een arts of een erkend fytotherapeut.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten