Witte honingklaver

Witte honingklaver - Melilotus alba (Melilotus albus)

 

De witte (er is ook een gele honingklaver) bloemetjes van deze plant ruiken naar honing Als deze plant wordt gedroogd komt de sterk geurende stof cumarine vrij en wordt deze geur nog sterker. De plant heet honingklaver maar is geen Klaver. De blaadjes lijken wel op die van klaver.

Volgens veel etymologen is de herkomst van het woord klaver onzeker. Het kwam al voor in het Middelnederlands (tussen 1200 en 1500) als ‘kleve’r en ‘clavere’.  Het woord zou ook afgeleid kunnen zijn van het Oud Germaanse ‘cloefre’, wat wil zeggen splitsen of klieven, en dat zou slaan op het in drieën gespleten blad.

 

De Nederlandse naam klaver komt mogelijks ook van een Indo-Germaanse grondvorm glei (smeren), naar het kleverige vocht van de bloemen. Honingklaver bevat veel nectar, vandaar de Nederlandse naam. Melilotus bestaat uit de Griekse woorden meli (honing) en lotus (klaver). Alba betekent wit.

De witte honingklaver is een 0,5 à 1,5 m hoge, eenjarige of tweejarige plant uit de vlinderbloemenfamilie en is in staat om stikstof te binden uit de lucht in de wortelknolletjes. Hierdoor wordt de grond vruchtbaarder als de plant wordt gemaaid.

De klaverbladeren zijn drietallig, klaver-drie dus... De witte bloemen groeien in langgerekte trossen en bloeien van juni tot oktober. De kale peulen die ontstaan na bevruchting zijn bruinachtig. Het liefst niet zaaien op zure grond. De plant bevat coumarine. Deze stof geeft de geur aan pas gemaaid gras of lievevrouwebedstro. De geur kan men nog jaren na het drogen waarnemen.

Lang voordat mottenballen in gebruik kwamen had de huisvrouw al een eigen middel om te voorkomen dat motten zich te goed deden aan kledingstukken of gordijnen. Ze trok er op uit om wat gele akkerhoningklaver of, als dat onvindbaar was, wat witte honingklaver te plukken.

Die plant nam ze dan mee naar huis, waar ze hem droogde en in dezelfde ruimte legde waar de kleuren hun zomer of winterslaap hielden. Wanneer ze die kleren een paar maanden later weer tevoorschijn haalde waren die niet door motten geteisterd, en geurden ze zo lekker als een grasveld in het voorjaar.

Let op: bij beschimmeld hooi kan de coumarine in giftig cumarol of zelfs in dicumarol omgezet worden.  Dit zijn bloedverdunnende stoffen waardoor - soms zelfs dodelijke - bloedingen kunnen ontstaan bij dieren die dit hooi eten. Overigens is het juist weer deze stof, die in de juiste dosering bij trombose gebruikt kan worden. (uit: Wikipedia - bewerkt)

Laat het zoemen met bloemen.

Onze bijen stellen het vandaag niet zo goed. Ze zijn nochtans erg nuttig en een onmisbare schakel in de natuur. Denk maar aan de bestuiving. Eén van de problemen is het verdwijnen van bloemen met nectar in tuinen, bermen, weilanden en op akkers. Maar daar kunnen we vrij makkelijk iets aan doen.

De provincie West-Vlaanderen ontwikkelde twee bloemenmengsels die aantrekkelijk zijn voor bijen. Met het eerste mengsel kun je een bloemenakker aanleggen. Aangezien het hier over éénjarige kruiden gaat moet je deze elk jaar opnieuw uitzaaien. Het tweede mengsel is geschikt voor een bloemenweide. Een bloemenweide is een grasveld met meerjarige kruiden dat jaarlijks gemaaid dient te worden om het volgende jaar opnieuw van de bloei te kunnen genieten.

Witte honingklaver behoort tot het zaadmengsel voor de bloemenweide.

Zoals vele nieuwkomers onder de stadsplanten, is ook de witte honingklaver van oorsprong een steppebewoner. En dat is te zien, want de witte honingklaver groeit liefst op open, zanderige grond, zonnig en droog. Bouwterreinen, droge bermen van wegen en spoorwegen, bedrijventerreinen en braakliggende grond zijn favoriete groeiplaatsen. Ze groeien vaak samen met hun familielid de citroengele honingklaver (Melilotus officinalis).

Honingklavers zijn tweejarige planten, die met winterknoppen overwinteren. Deze knoppen groeien aan de voet van de plant, op de dikke penwortel die vol reservevoedsel zit. In de voorzomer schieten de planten fors omhoog en vormen een struikachtige, sterk vertakte plant met talloze bloemtrosjes.

 

De smalle, zijdelings samengedrukte bloemetjes zijn nog geen cm lang.  Ze staan in lange trosjes. De bestuiving vindt vooral plaats door honingbijen en zweefvliegen. Elk bloemetje vormt een kleine peul, waarin meestal maar één zaadje zit.

De blaadjes zijn, zoals bij klaver hoort, drievoudig, smal, lang en licht getand.

Deze planten vormen coumarine die voor medische doeleinden wordt gebruikt, maar ook in rattengif. Honingklaver heeft een bloedverdunnende werking. De planten worden door vee wijselijk niet gegeten. Vanaf de middeleeuwen werden ze gekweekt om de geneeskrachtige eigenschappen. De bloeiende toppen van de plant werden gedroogd en als poeder of aftreksel, zowel in- als uitwendig, voor een groot aantal kwalen gebruikt.

Na de hoofdbloei, vanaf juni, volgt vaak een tweede bloei in de nazomer tot in de herfst. Uit de bladoksels ontwikkelen zich uit slapende knoppen nieuwe bloeiaartjes.

In de winter staan de planten nog struikvormig rechtop en de wind schudt dan de zaden uit de peultjes.
Er bestaat een “boerenkaas met honingklaver” uit de Polderstreek.

Bronnen:

http://www.stadsplantenbreda.nl/products/witte-honingklaver/

http://www.west-vlaanderen.be/kwaliteit/Leefomgeving/natuur/campagnes/bijen/paginas/bloemenzaad.aspx

http://www.lekkervanbijons.be/kaas/soorten-kaas/boerenkaas-met-honingklaver

Disclaimer bij het gebruik van deze blog

"Wilde planten in Brugge" is niet verantwoordelijk voor eventuele schade, van welke aard dan ook, als gevolg van het gebruik van planten voor medische of culinaire doeleinden.  “Wilde planten in Brugge” kan niet aansprakelijk gesteld worden voor aanspraken die voortkomen uit de verkeerde determinatie van een kruid of het verkeerde gebruik ervan in de ruimste zin van het woord. Dit artikel vervangt niet het deskundig advies van een arts of een erkend fytotherapeut.