Voor enkelingen zullen ze wel een ‘doorn in het oog’ blijven, de wilde planten die tegenwoordig in het Brugse straatbeeld te zien zijn. Voor velen zijn ze een verrijking voor de biodiversiteit van de urbane omgeving.
Deze blog is ontstaan in een tijd dat er nog volhardend met gifspuit, brander of stomer werd rondgegaan om het groen uit het straatbeeld te weren. De ene methode was al drastischer en verwoestender voor de ‘stoepflora’ dan het andere, om maar te zwijgen over het dierenleven onder of tussen de stenen.
De naweeën van de idee dat de mens alles naar zijn hand kon/moest zetten en straffeloos de natuur kon vernietigen lieten zich nog goed voelen. Wild groen was ‘not done’ in een cultuurstad als Brugge, en de inwoners kregen nog steevast een aanmaning in de bus om – op straffe van boete – de stoep en de gevel voor hun deur ‘onkruidvrij’ te maken. De leuze ‘als iedereen voor zijn eigen deur spuit is heel de straat schoon’ werd nog gretig verkondigd als ware het evangelie en toegepast.
Het verbod op de verkoop van onkruidbestrijdingsmiddelen bracht een eerste kentering. Er kwam stilaan – ook in het stadhuis en bij de bevoegde diensten – een bewustzijnsverandering op gang. Wild groen werd beetje bij beetje (ge-)wild groen, zoals ik het graag noem. Meer zelfs, de stedelijke Groendienst deed inspanningen om de biodiversiteit te vermeerderen door hier en daar zelfs pogingen te doen om vrij zeldzame plantensoorten te laten inburgeren. Met natuurverenigingen zoals Natuurpunt werden beheerovereenkomsten afgesloten om bijvoorbeeld het gras in het begijnhof enkele weken of maanden niet te maaien. “Maai mei niet” kreeg stilaan ingang.
Ook particulieren begonnen de waarde en de schoonheid van (ge-)wild groen in te zien, wat hier en daar leidt tot trottoirbiotoopjes die de hemel op aarde zijn voor tal van insecten, vlinders en bijen. En waar men de natuur zijn gang laat gaan, geeft de natuur een veelvoud terug. Er komen steeds meer nieuwe soorten voor. De natuur past zich altijd aan, herstelt altijd het evenwicht.
Versta me niet verkeerd: ik pleit er niet voor om altijd alles en overal te laten groeien. Je moet de wilde planten niet uit je oren en je neus laten groeien. Een beurt bij de kapper is af en toe een goed idee. Maar het gaat om het zoeken naar het evenwicht. Soms is het dansen op een slappe koord, I know! Maar waar het om gaat is om de verandering in bewustzijn. We zijn niet de ‘masters of the World’, we zijn een onderdeel van ... In 1965 zong Bob Dylan: the times they are a-changin'. We zijn nu bijna 60 jaar later. De tijden zijn inderdaad veranderd. Er is een generatie opgegroeid die toleranter is tegenover (ge-)wild groen. Laat wilde planten maar staan. Ze zijn onnoemelijk mooi en waardevol. "Laat ons een bloem en wat gras dat nog groen is."
Als ik daar met deze een blog een klein steentje heb toe bijgedragen dan ben ik daar best zelf blij mee.
Ondertussen worden er al meer dan 200 soorten besproken, en kon de website bijna 110.000 bezoekers verwelkomen.
(Marc Willems-juni 2023)