Onlangs vond ik in een verwilderd plantsoentje in het centrum van de stad een plant die ik niet op het eerste gezicht kon thuisbrengen. De App Obsidentify verzekerde mij (100%) dat het om hartgespan ging. Ik had (vooral in mijn studententijd) al over die plant gelezen en kende uiteraard ook het medicinaal gebruik ervan, maar ik had de plant - eerlijk is eerlijk - nog nooit eerder gezien. Een leuke vondst dus.
Hartgespan is een sterk geurende, vaste plant die behoort tot de lipbloemenfamilie (Lamiaceae). De plant komt van nature voor in Centraal-Azië en is van daaruit over de hele wereld verspreid. In Vlaanderen is de plant vrij zeldzaam. (Wikipedia)
‘Leonurus’ komt van de Griekse woorden ‘Leon’ die ‘leeuw’ en ‘oura’ die ‘staart’ betekenen. Dit zou kunnen verwijzen naar de bloeiwijze, die inderdaad enigszins aan een leeuwenstaart doet denken. ‘Cardiaca’ betekent in het Latijn: ‘wat het hart betreft’.
Er is enige verwarring mogelijk met moederkruid (Tanacetum parthenium), want hartgespan heet in het Engels ‘Motherwort’ (moederkruid).
Hartgespan wordt al lang gebruikt in de traditionele Chinese geneeskunde (TCG). Er zijn echter maar weinig wetenschappelijke studies die de gezondheidseffecten van het kruid bevestigen. Toch blijkt uit voorlopig onderzoek dat het potentiële voordelen kan bieden.
De plant werd van oudsher gebruikt als cardiotonicum en voor de behandeling van gynaecologische aandoeningen en hoewel het gebruik ervan in de oosterse en westerse traditionele kruidengeneeskunde goed gedocumenteerd is, wordt de werking ervan verder wetenschappelijk bestudeerd. De potentiële toepassing bij de behandeling van verschillende hartaandoeningen en vrouwspecifieke aandoeningen maakt van hartgespan een zeer goede kandidaat voor de ontwikkeling van alternatieve behandelingen in de moderne geneeskunde.
Leonurus cardiaca wordt momenteel ook bestudeerd vanwege zijn antioxiderende en ontstekingsremmende eigenschappen en het vermogen om de hartfunctie en bloedcirculatie te verbeteren. Wegens de stimulerende werking op de baarmoeder is gebruik van de plant niet toegelaten bij zwangerschap. Het is overigens altijd belangrijk om met uw arts/ zorgverlener te praten over eventuele supplementen die u van plan bent in te nemen en te checken over mogelijke interacties met andere supplementen of medicijnen die u gebruikt .
Als verfplant kan hartgespan ook worden gebruikt, ze kleurt wol en katoen diepgroen.
Bronnen en meer info:
https://wilde-planten.nl/hartgespan.htm
https://www.west-vlaanderen.be/hartgespan-leonurus-cardiaca
https://www.materiamedica.info/en/materia-medica/john-henry-clarke/leonurus-cardiaca
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6500680/
https://www.gezondheidaanhuis.nl/nl/product/50130/Hartgespan-Jacob-Hooy-250-gram
