Op safari in Brugge (deel 6)

 Fotoverslag van een plantenwandeling door Brugge.

Beklierde basterdwederik 

Onlangs maakten we, samen met natuurfotograaf Nic Carsauw en enkele kennissen een plantenwandeling door Brugge.  Nic is woonachtig te Mechelen en wil - geïnspireerd door deze blog - iets gelijkaardig doen voor de stad Mechelen. Zijn blog "Wilde natuur in Mechelen" is te vinden onder deze link.

Onze wandeling startte vanaf het stationsplein in Brugge en ging vandaar langs de Begijnenvest richting de Poertoren aan het Minnewater.

Beneden aan de Poertoren is een klein p

lantsoentje waar deels wilde, deels ingezaaide plantensoorten te vinden zijn.
Eén van de wilde planten was deze beklierde basterdwederik. Met een loep waren de klierhaartjes goed te zien. Op de muren waren nog een aantal soorten te vinden, onder andere het klein glaskruid, muurleeuwenbekje, stinkende gouwe, groot kaasjeskruid en steenbreekvaren.

Moederkruid

Via de brug over het Minnewater trokken we naar het Minnewaterpark. Op een kademuur langs het water vonden we een weelderige (bijna uitgebloeide) vegetatie met het kruipklokje (Campanula poscharskyana), muurvaren en steenbreekvaren.

Grote ratelaar

Onder de ingezaaide planten vonden we Phacelia en Oostindische kers. Langs het water groeit het Groot hoefblad zeer weelderig. Blijkbaar waren de grote bladeren een ideale beschutting geweest voor enkele avonturiers die er de nacht hadden doorgebracht.

 Op een hoge muur in de Minnewaterstraat vonden wen een mooi exemplaar Moederkruid.Toch wel een wat a-typische locatie voor deze soort. Maar goed... hij bleek het er naar zijn zin te hebben.

 De plant vond al in de oudheid heelkundige toepassingen. Ze werd gebruikt om weeën op te wekken. 

De weg leidde ons haast vanzelf naar het Wijngaardplein en het Begijnhof van Brugge. Een beetje sightseeing is nooit weg als je door Brugge slentert. In het begijnhof waren vanzelfsprekend de Grote ratelaar en enkele wilde orchideeën - die helaas bijna uitgebloeid waren - een blikvanger.

Door al dat moois vergaten we onze honger, maar het klokje van de Begijnhofkerk herinnerde er ons aan dat we ook een tafeltje hadden gereserveerd in "De Bron" - het beste vegetarisch restaurant van Brugge in de Katelijnestraat. 

Aan tafel werd er heel wat bijgepraat en mijn metgezellen waren enthousiast over wat Brugge aan wilde planten - en lekker eten - te bieden heeft. En dan moest het beste nog komen want de namiddag had nog enkele verrassingen voor ons in petto.

Kransmuur

Na de lunch trokken we richting Oude Gentweg. Helaas was men er bezig het "onkruid" - zo noemen zonderlingen wilden planten - weg te branden. We waren nog net op tijd om onze eerste ontdekking te doen. Tegenaan een gevelmuur vonden we een onooglijk klein plantje dat niemand op het eerste zicht kon determineren. Obsidentify bracht uitsluitsel: Kransmuur (100 % zekerheid). BAM! Een zeldzame soort. 

Over de kransmuur hadden we het eerder al in deze blog. Naar het schijnt werd hij pas voor het eerst in 2006 in Brugge gevonden. We prezen ons gelukkig met deze vondst en we hoopten - een beetje tegen beter weten in - dat de plant de aanslag met de gasbrander zou overleven.

postelein

Aan het einde van de straat rees de Gentpoort op. Maar net voor het verlaten van de Oude Gentweg vonden we nog een postelein. Ook over deze plant hadden we het reeds eerder in deze blog. Postelein is een plant met zeer veel medicinale en culinaire toepassingen. Van postelein is bijvoorbeeld aangetoond dat het vijf keer meer omega-3-vetzuren bevat dan spinazie. Dit gewone ‘onkruid’ heeft een onwaarschijnlijke voedingswaarde, waardoor het één van de potentieel belangrijkste voedingsmiddelen voor de toekomst is. 

Moerasandoorn

Even voorbij de Gentpoort ligt een grasveld langs het water die voor herboristen een weelde voor het oog is. We vonden er o.a. de moerasspirea, valeriaan, het gele lis, groot kaasjeskruid, herik, haagwinde en de moerasandoorn.

Iets verder vonden we dan weer een mooi exemplaar van IJzerhard (Verbena officinalis). Nog zo'n plant waarover veel te zeggen valt en die een uitzonderlijk medische reputatie heeft. Het gebruik van ijzerhard voor medicinale, ceremoniële en bijgelovige doeleinden gaat duizenden jaren terug.

In de onmiddellijke buurt vonden we trouwens de bijvoet, alsem, (Artemisia vulgaris). Een plant wiens reputatie voor geen enkele andere moet onderdoen. Bijvoet wordt van oudsher gebruikt om vermoeide reizigers te laten opknappen en hen tegen boze geesten en wilde dieren te beschermen. Romeinse soldaten legde het in hun sandalen tegen pijnlijke voeten, vandaar de naam 'bij'-voet.

Wolfspoot

Maar de mooiste - en ook pijnlijkste - verrassingen moesten nog komen. De waterkant van de Coupure is een uitzonderlijk rijke biotoop voor waterminnende planten. 

Grote kattenstaartWe ontdekten wolfspoot, zwart tandzaad, echte valeriaan, grote engelwortel, geoord helmkruid, Grote kattenstaart, Sint-janskruid, 

Helmkruid

Helaas wachtte ons nog een pijnlijke verrassing want de kolkmuren van de Coupure zijn altijd al een uitzonderlijke biotoop geweest van muurplanten zoals muurfijnstraal, rode spoorbloem, bleekgele droogbloem, muurvaren, en nog veel meer. Tot onze grote verontwaardiging bleek de hele vegetatie verdwenen! Weg! "Opgekuist staat netjes". 

Voor...

 

Na...

Blijkbaar was één en ander niet gebeurd in opdracht de stad Brugge, maar van 'De Vlaamse Waterweg nv.' en we kregen nadien volgende uitleg: "Het reinigen van de kolkmuren van de Coupuresluis is ondertussen al geleden van 2018, wat verklaart waarom er ondertussen vrij veel begroeiing aanwezig was op de muren. Hierbij valt op te merken dat de reinigingsmethode die in 2018 werd gebruikt, dezelfde was als diegene die nu gebruikt is, namelijk het oppervlakkig verwijderen van aangroei en afspuiten met een hogedrukreiniger. Daarbij werden de wortels niet uitgetrokken of verwijderd en werden geen branders of dergelijke gebruikt.  Er kan dus van uitgegaan worden dat binnen afzienbare tijd de verwijderde begroeiing zich – zoals de vorige jaren - spontaan terug zal kunnen ontwikkelen." (Quote)

Jeruzalemkapel

Ondertussen was het beginnen regenen, hoog tijd om ook nog wat cultuur mee te pikken. Google Maps leidde ons perfect naar de Jeruzalemkapel en het Adornesdomein in Brugge, een unieke locatie, en meer dan de moeite waard om eens te bezoeken. Na een rondleiding van anderhalf uur door "uw dienaar" hadden we grote dorst en waar kun je die beter lessen dan in het Café Vlissinghe? De oudste herberg van de stad (since 1515). 

Daarna trokken mijn gasten - 'moe maar voldaan' zoals dat heet - richting het station van Brugge. Tot ziens en kom wel thuis.