dinsdag 11 juli 2023

Speerdistel - Cirsium vulgare



Momenteel staan overal de speerdistel in bloei, tot groot jolijt van ontelbare bijen, hommels, vlinders en andere insecten. De planten zijn erg aantrekkelijk en bieden veel beloningen voor vlinders en andere insecten.
De plant wordt 60 tot 120 cm hoog. De onderzijde van het blad is kort tot spinnenwebachtig behaard. De bladeren lopen uit in lange gele stekels en hebben een iets omgerolde rand. De plant bloeit met 3–5 cm lange hoofdjes, die onder de paarse bloempjes zijn ingesnoerd. De bloei duurt van juni tot eind september.

De speerdistel heeft van de distels de scherpste en grootste stekels. De bloemen zijn omgeven door puntige omwindselblaadjes. Het omwindsel is spinnenwebachtig behaard. De vruchtjes zijn aan de top voorzien van geveerd vruchtpluis (distelpluis). Het is een tweejarige plant, in het eerste jaar vormen zich de wortel en het bladrozet en in het tweede jaar ontwikkelen zich de bloemen en vruchten. (Wikipedia)

De naam Cirsium is afgeleid van het Griekse woord kirsos , wat 'gezwollen ader' betekent, wat verwijst naar distels die gebruikt worden als middel tegen gezwollen aderen. De soortnaam, vulgare , komt uit het Latijn en betekent 'algemeen'.

In de heraldiek is sinds de middeleeuwen een op een distel lijkende plant het symbool van Schotland. Het zou gaan om de wegdistel (Onopordum acanthium),[2] maar sommige biologen achten het onwaarschijnlijk dat deze soort in Schotland voorkwam in de middeleeuwen en dat het mogelijk gaat om de speerdistel. (Wikipedia)

Hoewel de bladeren, stengels en wortels eetbaar zijn en gekookt als groente of vers in salades kunnen worden gebruikt, is het bijna de moeite niet waard. De stekels moeten worden verwijderd en na dit moeizame proces blijft er nog maar heel weinig over om te gebruiken. Het is een goede honing.

Een gekookt mengsel van de hele plant werd vroeger in de traditionele kruidengeneeskunde gebruikt om reumatische gewrichtspijn te behandelen, en ook om bloedende aambeien te genezen.

De olie uit de zaden die door middel van koude persing wordt gewonnen, wordt gebruikt om mee te koken en als lampolie. Een vezel verkregen uit de binnenbast wordt gebruikt bij het maken van papier. De vezel is ongeveer 0,9 mm lang. De stengels worden in de nazomer geoogst, de bladeren worden verwijderd en de stengels worden gestoomd totdat de vezels kunnen worden verwijderd. De vezels worden twee uur gekookt met loog en daarna 3 uur in een kogelmolen gedaan. Het resulterende papier is een lichtbruine kleur.

 

Bronnen:

https://www.floravannederland.nl/planten/speerdistel

https://nl.wikipedia.org/wiki/Speerdistel

https://wilde-planten.nl/speerdistel.htm