Tongvaren - Asplenium scolopendrium

 

Onlangs wandelde ik – een beetje gehaast eigenlijk, want ik was al wat te laat op afspraak – door de stad en ik kwam voorbij een smal straatje, waar – op het eerste gezicht – niets bijzonder te beleven viel. Alle wilde planten tegen de gevels waren netjes verbrand. De inwoners gaven er duidelijk nog gevolg aan de oproep om elk voor eigen deur te vegen.

Ik liep er dus voorbij tot ik plotseling in mijn hoofd een stemmetje hoorde: “Ga toch maar eens het straatje in! Je weet nooit!”. “Ja, maar... men wacht op mij”, stribbelde ik tegen.
“OK, je moet het weten”, antwoordde het stemmetje weer. Ik vermoed dat het een vrouwenstemmetje was. Dat klinkt altijd iets liever én dwingender...

Dus, keer ik op mijn stappen terug en ga het smalle straatje in. “Men kan net zo goed nog vijf minuutjes extra op mij wachten”, mompel ik tegen mezelf. Dat lijkt mij een doorslaand argument.


Een beetje verder valt mijn mond open van verbazing. Tegen een oude muur, die aan de opkuisziekte is ontsnapt, groeit een prachtige muurvegetatie met als blikvanger een mooie tongvaren. “Zie je wel!”, hoor ik het stemmetje fluisteren. Ik ben zo opgetogen over ‘mijn’ vondst dat ik haast vergeet dat het feitelijk ‘haar’ vondst is. “Dankjewel!” denk ik. Ik negeer nooit meer de stem van mijn intuïtie.

Tongvaren werd in het verleden als geneesmiddel gebruikt tegen een reeks aan ziekten, zoals problemen met de milt. De wetenschappelijke naam van dit geslacht komt voort uit een oude leer dat Asplenium- planten nuttig zijn voor de behandeling van miltziekten vanwege hun miltvormige sporen. Asplénium komt trouwens van van het Griekse ‘a’ (niet) en ‘splén’ (milt) omdat het zou kunnen dienen om de opgezwollen milt te doen inkrimpen.

Plantaardige extracten in het algemeen vormen een rijke bron aan organische verbindingen met heilzame medische effecten. Het belang van dergelijke stoffen is al sinds de oudheid bekend en bewezen. Tegenwoordig bieden gezuiverde verbindingen van deze stoffen een veelbelovend alternatief voor synthetische geneesmiddelen en kunnen ze een belangrijke bijdrage leveren aan de therapie van kanker en infectieziekten, maar ook aan de therapie van hart- en vaatziekten en auto-immuunziekten. Dit onderzoeksgebied blijft zich uitbreiden en biedt nieuwe perspectieven voor verbeterde farmaceutische producten in de toekomst, en voor de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen met het potentieel om ongeneeslijke ziekten te bestrijden.

Opmerking: Er is nog onvoldoende informatie beschikbaar om te weten of tongvaren veilig is of wat de mogelijke bijwerkingen kunnen zijn. Een aantal varens bevat wél kankerverwekkende stoffen, dus enige voorzichtigheid is geboden.

Bronnen en meer info:
https://www.ecopedia.be/planten/tongvaren
https://www.floravannederland.nl/planten/tongvaren
https://waarnemingen.be/species/6388/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8225096/