-110615.jpg)
Het is altijd een beetje komisch als je een plant die je kent als een vrij grote struik – hij kan 5 tot 8 meter hoog worden - plotseling ergens als een klein ‘mini struikje’ tussen de plaveien van het voetpad of tussen de bakstenen van een gevel ziet verschijnen.
In dit geval zien we hier een kleine hulst die zijn weg gevonden heeft naar de straat. Het toont nog maar eens aan hoe weinig planten soms nodig hebben. Als je de natuur maar zijn gang laat gaan...
Her en der wordt door de ‘instanties’ weer opgeroepen om de stoep voor je deur ‘onkruidvrij’ te maken. Moeten we daar blij mee zijn? Is het niet heerlijk om te zien hoe de natuur opnieuw een klein stukje inpalmt in onze versteende steden? Moet alles verwijderd worden wat we niet zelf geplant of gebouwd hebben. Versta me niet verkeerd: ik pleit er niet voor om de straat te laten overwoekeren door wilde planten. Van tijd tot tijd moet er inderdaad bedachtzaam ingegrepen worden. Een keer naar de kapper gaan is voor iedereen wel eens een goed idee.
Maar het beetje groen dat we – sinds het verbod op de verkoop van chemische sproeimiddelen – zien verschijnen vormt heus voor niemand een bedreiging. Het geeft allen wat meer kleur aan onze grijze steden. Persoonlijk stoor ik mij meer aan de wildgroei van verkeersborden, affichepanelen, reclameborden en werkzaamheden dan aan wat ‘onkruid’ in de straat.
De hulst (Ilex aquifolium) is een plant uit de hulstfamilie (Aquifoliaceae) die van nature voorkomt in het westen en zuiden van Europa, het noordwesten van Afrika en het zuidwesten van Azië. Het is de enige groenblijvende loofboom die van nature voorkomt in de Benelux. De hulst wordt door insecten bestoven. De dieprode bes is een steenvrucht waarin vier of vijf pitten zitten. Ze zijn giftig voor mensen maar ook vogels houden er niet van. Enkel als ze geen andere bessen kunnen vinden zullen ze de hulstbessen eten. (Bron: Wikipedia)
In het boek “Compendium van Rituele Planten in Europa” van Marcel De Cleene en Marie Claire Lejeune is op pagina 504 – 510 heel wat te lezen over deze rituele plant.
Hulst is een symbolische plant vanwege zijn altijd groene verschijning. Volgens oud bijgeloof zou hulst bescherming bieden tegen blikseminslag en tegen vijandige machten zoals demonen en heksen. In de Oudheid werd hulst veel gebruikt bij godsdienstige ceremoniën. Gedurende de Saturnalia* was het bijvoorbeeld de gewoonte om hulst te sturen naar vrienden als blijk van goede wensen. En staat er op onze kerstkaarten ook niet vaak een hulst afgebeeld?
Men veronderstelt dat de hulst en de klimop heilige planten waren bij de druïden.
Door zijn altijdgroene blad is de hulst het symbool geworden van het ‘leven’ bij de volkeren van het Noorden, voornamelijk bij de Engelsen. De altijd groene hulst, met zijn stekelige bladeren en rode bessen herinneren gelovigen aan de doornenkroon van Christus. Er wordt ook beweerd dat zijn hout werd gebruikt om het kruis van Jezus te vervaardigen. Daardoor werd de hulst in het volksgeloof het symbool voor het lijden en dood van de Messias.
In sommige streken worden de stekels geassocieerd met de duivel, in andere zouden ze eerder tegen kwade geesten beschermen. In Duitsland, Engeland en Frankrijk werden hulsttakken aan de huizen en stallen gehangen om ze te beschermen tegen hekserij.
Vroeger plantte men ook vaak hulststruiken aan bij kerken en op kerkhoven.
Verder geloofde men ook dat hulst beschermt tegen blikseminslag. Dit blijkt een oud volksgeloof te zijn, dat al beschreven staat in de 16de-eeuwse kruidenboeken.
Hulst wordt ook soms beschouwd als ongeluksbrenger. Men geloofde dat het omhakken van hulst ongeluk brengt. Het was in Engeland en Wales tot voor kort een algemeen gebruik om alle kerstversieringen (o.a. hulst) op een bepaald tijdstip te verbranden. Houdt men het kerstgroen langer dan de driekoningennacht in huis dan brengt dit ongeluk of een sterfgeval met zich mee.
Hulst is een medicinale, maar ook giftige plant. Vooral het eten van de bessen moet vermeden worden. Vertel het uw kinderen. Op deze website leest u wat te doen als uw kind van de hulstbessen geproefd heeft: https://www.gezondheid.be/artikel/planten/voorzichtig-met-hulst-en-maretak-17628
Over de geneeskrachtige eigenschappen van de hulst leest u alles op de website ‘Mens en gezondheid’. Zie:
https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/natuurgeneeswijze/138885-de-geneeskracht-van-hulst.html
*De Saturnalia, ter ere van Saturnus, waren de meest populaire feesten van de Romeinse kalender.
**Compendium van Rituele Planten in Europa” van Marcel De Cleene en Marie Claire Lejeune. ISBN 90-72931-80-7, uitgegeven bij Mens & Cultuur Uitgevers n.v., derde druk december 2003
Meer informatie op:
https://www.ecopedia.be/planten/hulst
https://www.floravannederland.nl/planten/hulst
https://www.west-vlaanderen.be/ontwikkelingsstadia-hulst
https://www.hunebednieuwscafe.nl/2017/01/hulst-niet-alleen-in-een-kerststukje/
https://kruidenwijs.be/de-geneeskracht-van-hulst/
https://kruidenwijs.be/top-20-geneeskrachtige-kruiden/
https://annetanne.be/kruidenklets/2009/01/05/hulst-ilex-aquifolium/
https://www.gezondheid.be/artikel/planten/voorzichtig-met-hulst-en-maretak-17628
https://www.quintadosouriques.com/nl/store/zaden/bomen/engels-hulst-kerst-struik-christ-doorn/