Wilde planten in Brugge: Valse salie

dinsdag 19 september 2023

Valse salie - Teucrium scorodonia

In Beisbroek is veel valse salie te vinden. Het is een kenmerkende soort voor eiken- en beukenbos, en is vaak aanwezig in combinatie met adelaarsvaren. Dit kruid houdt niet van te veel donkerte, vandaar dat het vooral aan bosranden en op gekapte oppervlakten voorkomt. De valse salie maakt ondergrondse uitlopers waardoor er in de onmiddellijke omgeving van de moederplant vaak nog een aantal klonen voorkomen. Zie je er m.a.w. één, dan zie je er nog.

De valse salie is een overblijvende plant uit de lipbloemenfamilie. Dat is ook duidelijk te merken aan de bloemetjes. Hoewel de soort in het Nederlands 'salie' genoemd wordt, hoort ze niet bij het geslacht Salvia (salie) maar bij het geslacht Teucrium (gamander). De bladeren missen ook de geur van salie.

De licht-groengele bloemkroon bestaat uit twee lippen. De ongedeelde bovenlip is kort, de onderlip is viertandig. Ze staan alleen in de oksels van de kleine schutbladen. Ze staan in een eindelingse aar of tros langs de stengel, naar één zijde gekeerd. De bloeiperiode valt in juli tot september. De vruchten zijn splitvruchten met een onopvallende kleur. Ze overleven op zijn minst vijf jaar en behouden zo lang hun kiemkracht.

De gesteelde bladen zijn eirond en hebben een afgeknot-hartvormige voet. Ze zijn stomp en onregelmatig getand. Door het ruwe oppervlak maken ze een 'gekreukelde' indruk.

De plant wordt door bijen, vooral hommels, bezocht en is de waardplant voor de bosparelmoervlinder. Bij uitblijvend insectenbezoek heeft bij uitzondering zelfbestuiving plaats, doordat soms de stempels de nog met stuifmeel bedekte helmknopjes aanraken.

Over geneeskrachtige eigenschappen van Valse salie is weinig met zekerheid geweten. Er is onvoldoende betrouwbare informatie om te weten of valse salie veilig is en wat de bijwerkingen kunnen zijn. In de traditionele volksgeneeskunde werd het vroeger gebruikt bij de behandeling van huidaandoeningen, bloedziekten, koortstoestanden en verkoudheden. Het is een goed eetlustopwekkend kruid. Let wel: deze informatie is niet bedoeld ter vervanging van het advies van uw arts of zorgverlener.

In zijn smaak en geur lijkt valse salie op hop. Het wordt soms gebruikt als vervanger van hop tijdens de bierbereiding. Het bier wordt er sneller helder door maar valse salie geeft meer kleur af aan het bier.