woensdag 27 april 2016

Witte winterpostelein

 
Witte winterpostelein  - Claytonia perfoliata
 
Winterpostelein behoort tot de Posteleinfamilie, Portulacaceae.  Deze vond ik langs een  stoeprand in de Torhoutse Steenweg.  De naam Claytonia komt van John Clayton, een botanicus uit de 17e eeuw. De naam perfoliata ('perforeren') is afgeleid van de manier waarop de stengel twee bladeren perforeert.
Verwar winterpostelein niet met postelein (Portulaca oleracea). Die stamt waarschijnlijk  uit India, maar het wordt onder de ‘opgaande’ vorm (Portulaca oleracea ssp. sativa) al eeuwenlang als groente gekweekt. Winterpostelein behoort tot dezelfde familie, maar tot een ander geslacht. De winterpostelein komt oorspronkelijk uit Noord-Amerika maar is verwilderd in West-Europa.
Winterpostelein – de naam zegt het eigenlijk al – is helemaal niet vorstgevoelig. Integendeel… Eens je het in je tuin hebt, vormt het elk jaar spontaan een winterdekentje op je groentebedden.
De doorboorde schotelvormige bladeren onder de bloeiwijze met witte bloemen maken meteen duidelijk dat je te maken hebt met Witte winterpostelein. De planten overwinteren als rozet waarin de ruitvormige bladeren met lange stelen staan. Als ze gaan bloeien ontstaan in de oksels van deze vlezige rozetbladeren bloeistelen die onder de bloeiwijze een doorboord blad lijken te hebben.
Voor velen, misschien ook voor u, is het niet meer dan een vervelend onkruid! Maar toch doet dit het kruid onrecht aan.
Hij is lekker om te eten en zit vol vitamine C. Winterpostelein bloeit aan het begin van de lente, soms zelfs al in de winter, met kleine witte bloemetjes. Daaronder bevindt zich een schotelvormig blad. Een koude winter kan hij makkelijk overleven. 
Postelein is heel rijk aan vitamine C, ijzer en is een van de beste plantaardige bronnen van omega 3 vetzuren. Heel gezond dus. Postelein bevat het ook oxaalzuur (dat merk je aan stroeve tanden, net als bij rabarber). Dit onttrekt kalk aan het skelet dus je moet het niet te vaak eten.
 
Enkele recepten:
Soep van winterpostelein
lepel olijfolie – laurierblad – 1 soeplepel groentebouillon – ajuin – een knoflookteentje – peper – zout – 2 struiken winterpostelein – 2 l water
De olie opwarmen, de ajuin erin laten fruiten. Water toevoegen. Laurierblad, groentebouillon en knoflook toevoegen en even aan de kook brengen. De winterpostelein spoelen, in stukken snijden en toevoegen. Heel eventjes laten meekoken, het laurierblad eruit halen en alles mixen. Op smaak brengen met peper en zout. In de borden garneren met enkele verse blaadjes winterpostelein.
Winterslaatje
Winterpostelein, rauw samen met veldsla, enkele sneetjes rauwe champignon, bestrooid met geroosterde pompoenpitten vormen een heerlijk slaatje. Af te werken met vinaigrette.
 

Winterpostelein kun je rauw als salade of door een stamppotje heen eten. Je mag winterpostelein niet koken; door het verwarmen kan er nitriet vrijkomen. Dit is giftig.
Je kan de blaadjes gebruiken in een salade. We vonden een recept op http://www.dewassendemaan.be/default.aspx?PageId=852
Winterpostelein - salade met walnoten en kiwi
•200 g winterpostelein
•peper & zout
•4 el olie
•2 el azijn
•2 kiwi's
•100 g gepelde walnoten
1.Maak de postelein schoon, was deze en laat het uitlekken.
2.Doe de postelein dan in een schaal.
3.Klop in een kommetje de olie, azijn, peper en zout door elkaar.
4.Meng dit door de postelein.
5.Schil de kiwi's, snij deze in stukjes en leg ze op de salade.
6.Hak de walnoten grof en strooi ze over de salade.
Een lekker gerecht met winterpostelein is om er zelf pesto van te maken. Hiervoor heb je 250 gram postelein zonder de worteleindes, 50 gram walnoten, 150 gram geraspte oude kaas, 2 teentjes knoflook en olijfolie nodig. Deze ingredienten stop je bij elkaar in de blender, tot ze één geheel zijn geworden. Deze pesto kun je lekker door de  pasta heen roeren en dan is het een pittig gerechtje geworden.
Je kan winterpostelein rauw gebruiken in een diverse winterse (pasta)salades. Ook geschikt om te roerbakken of in een stamppot (slinkt behoorlijk, net zoals spinazie). Winterpostelein is een mooi alternatief in de winter en het vroege voorjaar als de ‘gewone’ sla van nature hier niet groeit. Alleen al met een dressing van olie, azijn, mosterd en honing is het perfect eenvoudig en lekker.
Op Smulweb zijn er nog wel enkele recepten met winterpostelein te vinden.
De groente wordt van oudsher geprezen om de medicinale werking. Ronald: “De Grieken gebruikten het al om verstopping te voorkomen en ontsteking van de urinewegen te genezen. Verder werkt de groente tegen brandend maagzuur en is het koortsverlagend. De indianen en goudzoekers in Amerika aten het: omdat het bomvol vitamine C zit,  voorkwam het scheurbuik. Postelein wordt daarom ook wel ‘miner’s lettuce’, mijnwerkerssla, genoemd. De groente zit ook vol ijzer.”
In sommige culturen wordt winterpostelein medicinaal nog steeds toegepast. In de Dominicaanse Republiek gebruikt men deze blaadjes om darmparasieten te behandelen, in China om verkoudheid, zweren en koorts te verlichten en in India en Sudan fungeert winterpostelein als bloedstelpend middel.

Disclaimer:
"Wilde planten in Brugge" is niet verantwoordelijk voor eventuele schade, van welke aard dan ook, als gevolg van het gebruik van planten voor medische of culinaire doeleinden.  “Wilde planten in Brugge” kan niet aansprakelijk gesteld worden voor aanspraken die voortkomen uit de verkeerde determinatie van een kruid of het verkeerde gebruik ervan in de ruimste zin van het woord. Dit artikel vervangt niet het deskundig advies van een arts of een erkend fytotherapeut.



Geen opmerkingen: