Zwarte nachtschade behoort ook tot de Nachtschadefamilie,
Solanaceae. De naam klinkt al erg mysterieus en zelfs een beetje griezelig en
onheilspellend.
De Nederlandse naam “zwarte” verwijst naar
de zwarte bes.
De naam ‘Nachtschade’ is reeds zeer oud,
want in de middeleeuwen heette zij reeds ‘Nachtschaduw’e en in het Oudhoogduits
‘nahtscato’, want men meende dat de plant de belichaming van een demon was, die
een gevaarlijke duivelse macht bezat. Men hield het kruid voor de belichaming
van een toverkracht bezittende figuur, die de macht bezat boze geesten en
nachtmerries te lijf te gaan.
‘Solanum’ is afgeleid van het Latijnse
solari = pijnstillen, kalmeren of tot bedaren brengen, vanwege de pijnstillende
werking van enkele soorten van het geslacht.
‘Nigrum’ duidt op de zwarte kleur van de bessen.
De naam ‘nachtschade’ komt waarschijnlijk omdat sommige planten ’s avonds gaan geuren en het ‘schade’ verwijst naar de giftige eigenschappen van sommige planten uit deze familie. Giftige alkaloïden komen in alle planten van de nachtschadefamilie voor.
Tomaten, aardappelen, paprika, rode pepers
en aubergine behoren ook tot de familie van de Solanaceae. In tomaten komt bijvoorbeeld de giftige stof tomatine
voor. Dit uitsluitend in onrijpe, groene tomaten.
Alle leden van de nachtschade hebben iets
giftigs, maar niet elke soort heeft hetzelfde giftige onderdeel.
De Zwarte nachtschade, Solanum nigrum L.,
is een mooi voorbeeld van een eenjarige soort uit de Nachtschadefamilie. De
plant kiemt pas in het late voorjaar en groeit snel uit tot een bossig kruid
dat zijn grootste omvang in de late herfst bereikt. Bij nachtvorst sterft de
plant snel af. Je vindt deze pionier soort in ruigten, op omgewerkte grond,
akkers, bermen en andere ruderale plaatsen, kortom op plaatsen die zeer
voedselrijk zijn en nat tot droog.
De in beginsel rechtop staande stengel kan sterk vertakken. De min of meer kantige stengels vertonen zwakke lijsten, die glad of onregelmatig getand kunnen zijn. De ondersoort beklierde nachtschade kenmerkt zich ten opzichte van de gewone nachtschade door het bezit van zeer veel lange klierharen op de meer ronde steel. De jonge bladeren zijn behaard wat goed zichtbaar is langs de bladrand. Later worden ook de bladeren van deze ondersoort kaal.
De regelmatige, vijftallige witte bloemen
hebben grote opvallende gele helmhokken. De bloemen lijken daardoor wel wat op
kleine lantaarntjes. De vruchtbeginsels ontwikkelen zich na bevruchting tot
zwarte bessen. Deze zijn glanzend met enigszins uitgegroeide kelkblaadjes die
meehelpen bij de verspreiding van de bessen.
De ondersoort beklierde nachtschade is een
soort die zich goed thuis voelt in de stedelijke omgeving op omgewerkte
terreinen waar behoorlijk wat voedingsstoffen, als stikstof en fosfaat in de
bodem zit.
Is zwarte nachtschade giftig?
Er wordt vaak gewaarschuwd voor de
giftigheid van de zwarte nachtschade. Maar is het waar? Sommige bronnen lijken
hieraan te twijfelen. De bessen worden
in sommige landen als lekkernij gegeten en in andere landen als giftig beschouwd.
Vroeger werden ze bij ons ook ‘heksenerwten’ genoemd, mogelijk om kinderen af
te schrikken. Ik ben toch niet van plan om wilde zwarte nachtschadebessen te
eten.
Dus ook uitwendig gebruik is niet
ongevaarlijk en het is aan te nemen dat de heksen, die de zwarte nachtschade
niet konden missen in hun tover- en heksenkruiden en zalven, wel wisten
hoeveelheden ze van de nachtschade dienden te gebruiken.
Disclaimer:
"Wilde
planten in Brugge" is niet verantwoordelijk voor eventuele schade, van
welke aard dan ook, als gevolg van het gebruik van planten voor medische of
culinaire doeleinden. “Wilde planten in
Brugge” kan niet aansprakelijk gesteld worden voor aanspraken die voortkomen
uit de verkeerde determinatie van een kruid of het verkeerde gebruik ervan in
de ruimste zin van het woord. Dit artikel vervangt niet het deskundig advies
van een arts of een erkend fytotherapeut.
Bronnen: o.a.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten