zaterdag 27 mei 2023

Adelaarsvaren - Pteridium aquilinum

 


In het Tillegembos te Sint-Michiels Brugge vind je de adelaarsvaren.  Het is onze grootste varen, maar let op, wat je boven de grond ziet is steeds in feite maar één blad. Je ziet dus een heel groot aantal bladeren, die mogelijk tot één plant behoren. Ondergronds zit namelijk een grote vertakte wortelstok, waaruit iedere lente opnieuw grote aantallen jonge bladeren tevoorschijn komen. Het zijn 3-4 maal geveerde bladeren. In de zomer vormen zich sporenhoopjes aan de bovenrand van die geveerde bladeren. In de herfst sterft alles boven de grond af en wordt de productie van de zomer als reserve opgeslagen in de wortelstok.

https://www.floravannederland.nl/planten/adelaarsvaren




 Deze varen is een varen uit de adelaarsvarenfamilie (Dennstaedtiaceae). Het is een varen met een kosmopolitische verspreiding, die ook in België en Nederland veel voorkomt.

 

Het eerste deel van zijn wetenschappelijke naam, Pteridium, is afkomstig uit het Grieks. De van oorsprong Oostenrijkse arts en professor in de biologie aan de universiteit van het Italiaanse Pavia, Giovanni Antonio Scopoli (1723-1788), noemde de hele plantenfamilie pteridon, dat zoiets als ‘kleine varen’ betekende want pteris was ‘varen’. Maar zo eenvoudig is het dus niet want uiteindelijk is het woord weer afkomstig van pteron dat in het Grieks ‘vleugel’ of ‘veer’ betekende. Het tweede deel, aquilinum, is terug te voeren op het Latijn waar aquila een ‘adelaar’ betekende. Uit de naamgeving blijkt dus duidelijk dat alle familieleden van de varen kennelijk bladeren hebben die aan vleugels van een adelaar doen denken.

 

Adelaarsvaren is een zichzelf agressief verspreidende varen, die grote gebieden kan bedekken en zich door zijn uitgebreide wortelstelsel maar lastig laat verwijderen. Nadat de bladeren van de adelaarsvaren eerst in de zomer al het licht hebben onderschept, vergaan ze in de winter maar heel langzaam tot een voedselarm en voor veel andere planten giftig bestanddeel. Jonge boompjes kunnen hierin niet ontkiemen.

 

De adelaarsvaren is giftig, behoorlijk giftig zelfs. Hij bevat een aantal toxische bestanddelen die zeer waarschijnlijk in de hele plant aanwezig zijn. De toxiciteit berust op verschillende factoren. Zo bevat de plant thiaminase, een enzym, dat vitamine B1 afbreekt. Het gevolg is een vitamine B1 tekort. Verder bevat de plant sesquiterpenen die bij rund en schaap aplastische anemie kunnen veroorzaken. Bij runderen is ook een verstoorde bloedstolling vastgesteld.

Meer informatie is te vinden op: http://deepfreezer0.blogspot.com/2010/06/deel-120-adelaarsvaren.html




 

 

De plant kent een carcinogene factor die bij de mens in de urineblaas en het maag-darmkanaal tumoren kan doen ontstaan. Desondanks worden speciaal behandelde en ingelegde, jonge spruiten van de adelaarsvaren in Korea en Japan als groente bij rijst gegeten.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Adelaarsvaren




 

Disclaimer:

"Wilde planten in Brugge" is niet verantwoordelijk voor eventuele schade, van welke aard dan ook, als gevolg van het gebruik van planten voor medische of culinaire doeleinden.  “Wilde planten in Brugge” kan niet aansprakelijk gesteld worden voor aanspraken die voortkomen uit de verkeerde determinatie van een kruid of het verkeerde gebruik ervan in de ruimste zin van het woord. Dit artikel vervangt niet het deskundig advies van een arts of een erkend fytotherapeut.

 

 

 

 


Geen opmerkingen: