zondag 28 mei 2023

Geel nagelkruid - Geum urbanum

 


In het Venkelstraatje te Brugge vonden we het Geel nagelkruid.

Geel nagelkruid (Geum urbanum) of gewoon nagelkruid is een in de Benelux vrij algemeen voorkomende, 30-60 cm hoge kruidachtige plant uit de rozenfamilie (Rosaceae). De soortaanduiding soort urbanum is afgeleid van het Latijnse woord voor stad, omdat de soort vroeger vooral in de buurt van steden en dorpen voorkwam.

 

Bloeiende planten van Geel nagelkruid, Geum urbanum, roepen wellicht in eerste instantie het idee op dat je te maken hebt met boterbloemen. Maar als de bloemen beter bekeken worden zie je dat ze een brede bloembodem hebben en naast de kelk een bijkelk: aan de bloembodem vind je niet alleen vijf kelkbladen maar ook kleinere tussen kelkslippen.

https://www.floravannederland.nl/planten/geel_nagelkruid

 

 


De wortel bevat eugenol. Dit is een desinfecterende, plaatselijk pijnstillende stof die ook in kruidnagels voorkomt. Gedroogde wortels en verse, voor de bloei geplukte bladeren van de plant werden vroeger als aftreksel gebruikt tegen maag- en darmstoornissen, diarree, en tegen ontsteking.

 

In de Middeleeuwen werd nagelkruid gebruikt om kruidenwijn uit te brouwen en ook werd het toegevoegd aan bier om te voorkomen dat het zuur zou worden. Tegenwoordig wordt er van de gedroogde plant nog wel thee gemaakt. De bladen kunnen, mits voor de bloei geplukt, worden gebruikt in salades en soepen.

 

In de Middeleeuwen werd het "het gezegende kruid" genoemd, een vroegere botanische naam Herba benedicta is hiervan afgeleid. Zo stelt de Ortus Sanitatis uit 1491: "Waar de wortel hiervan in een huis bewaard wordt, kan de satan niets uitrichten", en "als een man dit kruid draagt, kan geen giftig beest hem deren".

(Bron: Wikipedia en Elseviers gids van eetbare en geneeskrachtige planten, door dr. Edmund Launert, ISBN 90 10 04373 8 )

 

Geel nagelkruid stond vroeger bekend als een ‘heksenkruid’. Een heksenkruid is een plant die volgens overleveringen veelvuldig is gebruikt door zogenaamde heksen en kruidenvrouwen vanwege een bepaalde werking. De heksenkruiden of delen daarvan bevatten stoffen met bepaalde hallucinogene, verdovende, geneeskrachtige, rustgevende of andere werking. De planten zijn vaak zeer giftig; vergiftigingsverschijnselen kunnen soms al optreden bij aanraking met de huid. (Wikipedia)

 

Nagelkruid is de middeleeuwen gebruikt om kruidenwijn te maken, maar het werd ook toegevoegd aan bier tegen zuur worden. Een andere naam voor nagelkruid in de Middeleeuwen was het “gezegende kruid”. Vandaag de dag wordt van het gedroogde blad thee gezet, maar de verse bladeren kunnen ook worden soepen en salades. Van de wortel kan thee worden gezet en kan als smaakmaker worden gebruikt, bijvoorbeeld bij appelpunch.

 

Meer informatie over de genezende werking van het Geel nagelkruid is te vinden op: https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/natuurgeneeswijze/139559-de-geneeskracht-van-geel-nagelkruid.html

En op: https://annetanne.be/kruidenklets/2008/11/18/geum-urbanum-geel-nagelkruid/

 

 


 

 

Disclaimer bij het gebruik van deze blog

"Wilde planten in Brugge" is niet verantwoordelijk voor eventuele schade, van welke aard dan ook, als gevolg van het gebruik van planten voor medische of culinaire doeleinden.  “Wilde planten in Brugge” kan niet aansprakelijk gesteld worden voor aanspraken die voortkomen uit de verkeerde determinatie van een kruid of het verkeerde gebruik ervan in de ruimste zin van het woord. Dit artikel vervangt niet het deskundig advies van een arts of een erkend fytotherapeut.

 


Geen opmerkingen: