Kompassla - Lactuca serriola

 

De kompassla of wilde sla (Lactuca serriola) is een een- of tweejarige plant uit de composietenfamilie (Compositae oftewel Asteraceae). De Nederlandse naam is gegeven doordat de gedraaide bladtoppen min of meer de noord-zuidrichting aanwijzen.

 

Aan de rij flinke stekels onder de middennerf van de bladeren is de Kompassla, Lactuca serriola, al heel goed te herkennen. Ook de blauwige kleur van de bladeren en het leerachtig, vlezig uiterlijk is onmiskenbaar.

https://www.floravannederland.nl/planten/kompassla

 

De geslachtsnaam ‘Lactua’ betekent ‘melk’ vanwege het melksap van de plant. De soortaanduiding ‘serriola’ betekent ‘zaagje’ en verwijst naar de bladeren. ‘Sla’ is een inkorting van ‘salade’ dat weer van ‘insalata’ afstamt dat ‘ingezouten’ betekent. Een bereidingswijze van sla die bij de Romeinen gewoon was.

Lees meer: https://www.stadsplantenbreda.nl/products/kompassla/

 

De plant produceert kleine, gele bloemen die geclusterd zijn in losse, vertakte bloeiwijzen aan de bovenkant van de stelen. De bloemen lijken op die van andere leden van de composietenfamilie, met talloze schijfbloemen omgeven door gele lintbloemen.

 

Kompassla, ook wel eens stekelige sla genoemd, wordt vaak aangetroffen in verstoorde gebieden, zoals bermen, velden, tuinen en afvalgebieden. Het kan gedijen in een breed scala van grondsoorten en is tolerant ten opzichte van zowel zon als halfschaduw. 

 

Lactuca serriola heeft een lange geschiedenis van traditioneel gebruik voor medicinale doeleinden. Het melkachtige sap van de plant bevat een bittere substantie met licht kalmerende en pijnstillende eigenschappen. In sommige culturen wordt het gebruikt als een vervanging voor opium. Het is echter belangrijk op te merken dat de effecten veel milder zijn dan die van opium.

 

De bladeren zijn eetbaar, hoewel ze behoorlijk bitter kunnen zijn. Ze kunnen in salades worden gebruikt, maar ze worden vaak gemengd met andere groenten om de smaak in evenwicht te brengen. De plant is ook verwant aan gekweekte slasoorten, en sommige mensen gebruiken het als wildgroen bij hun culinaire bereidingen.

 

De plant wordt in sommige regio’s, zoals Noord-Amerika, als een invasief onkruid beschouwd. Het heeft een hoge zaadproductie en de zaden kunnen gemakkelijk worden verspreid door wind, dieren of menselijke activiteiten. Het kan concurreren met inheemse planten en gewassen, en zijn stekelige bladeren kunnen het onsmakelijk maken voor grazende dieren.

 

Hoewel kompassla over het algemeen als veilig wordt beschouwd, heeft het enkele kenmerken die - in bepaalde omstandigheden - als problematisch of potentieel gevaarlijk kunnen worden beschouwd.

 

De plant heeft stekelige bladeren, die irritatie of letsel kunnen veroorzaken als ze zonder voorzichtigheid worden gehanteerd. De stekels kunnen scherp zijn en kunnen ongemak veroorzaken als ze in contact komen met de huid.

 

Sommige personen kunnen allergisch zijn voor kompassla of andere planten in de slafamilie. Allergische reacties kunnen in ernst variëren, variërend van milde huidirritatie tot ernstigere symptomen zoals jeuk, zwelling of ademhalingsmoeilijkheden. Als u vermoedt dat u allergisch bent, kunt u contact met de plant het beste vermijden.

 

Kompassla lijkt op andere soorten sla, vooral als het jong is en zijn karakteristieke stekels nog niet heeft ontwikkeld. Bij verkeerde identificatie bestaat het risico van accidentele inname van giftige planten of planten die besmet zijn met schadelijke stoffen. Het is van cruciaal belang om goed geïnformeerd en zelfverzekerd te zijn in de identificatie van planten voordat u wilde planten oogst of consumeert.

 

Het is belangrijk op te merken dat Lactuca serriola niet hetzelfde is als Lactuca sativa, de gecultiveerde sla die gewoonlijk wordt geconsumeerd als groene salade. Hoewel Lactuca serriola van oudsher voor medicinale doeleinden wordt gebruikt, onder meer als licht kalmerend middel, wordt het niet vaak als voedselbron geconsumeerd vanwege de bittere smaak en de mogelijke risico's die gepaard gaan met verkeerde identificatie of allergische reacties.

 

Als u overweegt kompassla voor welk doel dan ook te gebruiken, is het raadzaam om een ​​deskundige te raadplegen, zoals een botanicus, kruidendokter of zorgverlener, om een ​​juiste identificatie en veilig gebruik te garanderen.

 

Disclaimer:

"Wilde planten in Brugge" is niet verantwoordelijk voor eventuele schade, van welke aard dan ook, als gevolg van het gebruik van planten voor medische of culinaire doeleinden.  “Wilde planten in Brugge” kan niet aansprakelijk gesteld worden voor aanspraken die voortkomen uit de verkeerde determinatie van een kruid of het verkeerde gebruik ervan in de ruimste zin van het woord. Dit artikel vervangt niet het deskundig advies van een arts of een erkend fytotherapeut.