Tegenaan de noordelijke kerkmuur in het begijnhof in Brugge vond ik het onzelievevrouwebedstro. De plant is ook bekend onder de namen van “geurige bedstro”. En geuren doet ze, vooral als je de plant droogt. Gedroogde blaadjes zijn ideaal om tussen bladen van een boek te leggen.
Na verloop van tijd neemt het boek de geur over. Gedroogde takjes ruiken heerlijk naar vers gemaaid hooi. Dat is meteen een verklaring voor de Latijnse naam “odoratum”.
Deze kleine bodembedekker zal snel een tapijt vormen van glanzende smaragdgroene blaadjes, met in de lente kleine ivoorwitte bloemetjes die in mei en juni bloeien, en die naar honing geuren.
In de keuken werd (wordt?) het kruid gebruikt voor zoete desserten, fruitsalades en aardbeien of in een meipunch. Maar je doet er goed aan er niet te veel van tedrinken, want het kan hoofd- en maagpijn veroorzaken. Dus met mate gebruiken. Overdaad schaadt altijd.
Hij groeit goed in de halfschaduw. Vandaar dat de plant die ik vond zich aan de noordelijke kerkmuur in zijn sas voelt. Lievevrouwebedstro komt voor in loofbossen, verwilderde tuinen en in de buurt van parken. Op plaatsen zoals bedevaartsoorden of in de buurt van een boskapel werd (wordt?) lievevrouwebedstro soms ook aangeplant als betekenisvolle plant.
Vroeger zagen de mensen aan allerhande natuurverschijnselen welk weer het zou worden. En wat blijkt nu? Lievevrouwebedstro is bijzonder goed in het voorspellen van een regenbui. Landbouwers wisten dat - als er een regenbui op komst is - de bloemen van lievevrouwebedstro een nog sterkere geur verspreiden.
Lievevrouwebedstro werd vroeger ook gebruikt om tabak te aromatiseren. Tot in de jaren 50 bleek dat cumarine (in grote hoeveelheden) schadelijk kan zijn voor lever en nieren.
De cumarine is ook verantwoordelijk voor de geur. Omwille van die geur werd de gedroogde plant uitgestrooid over vloeren of in linnenkasten gelegd, en zelfs in bed tussen de lakens. Ook al omdat de plant zoals motten weghoudt. Mijn vrouw heeft de gewoonte om elk jaar wat van het gedroogde kruid in zakjes te naaien en in de kleerkasten te leggen.
In het ‘Compendium van Rituele Planten in Europa’ (zie onderaan) vermelden de auteurs dat het lievevrouwebedstro vroeger als heksenwerend kruid werd gebruikt.
Het gebruik van Lievevrouwebedstro als afweermiddel tegen het kwaad vond je overigens terug in allerlei gebruiken over heel Europa. Een zakje met gedroogd lievevrouwebedstro dat op het lichaam werd gedragen, of werd bij het bed gehangen, om giftige dieren, heksen of demonen af te weren.
Zowel in Vlaanderen als in Duitsland zou het gebruik hebben bestaan om een tuiltje lievevrouwebedstro op te hangen aan het hoofdeinde van het bed van een zieke met koorts.
Bronnen:
Compendium van rituele planten in Europa, Marcel De Cleene en Marie Claire Lejeune, 1999, pg 635 -639. ISBN: 90-72931-80-7
https://www.onzenatuur.be/artikel/lievevrouwebedstro-voorspelt-regenbuien
https://annetanne.be/kruidenklets/uit-de-kruidenmand/kruiden-k-z/galium-odoratum-lievevrouwebedstro/
Disclaimer
"Wilde planten in Brugge" is niet verantwoordelijk voor eventuele schade, van welke aard dan ook, als gevolg van het gebruik van planten voor medische of culinaire doeleinden. “Wilde planten in Brugge” kan niet aansprakelijk gesteld worden voor aanspraken die voortkomen uit de verkeerde determinatie van een kruid of het verkeerde gebruik ervan in de ruimste zin van het woord. Dit artikel vervangt niet het deskundig advies van een arts of een erkend fytotherapeut.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten