Gewoon varkensgras is, de naam zegt het al, heel gewoon. Zo gewoon dat ik haast vergeten was het in deze reeks plantenbesprekingen op te nemen. Naast straatgras en grote weegbree is het één van de meest algemene straatplanten.
Lees meer: https://www.stadsplantenbreda.nl/products/gewoon-varkensgras
Gewoon varkensgras is een plant uit de duizendknoopfamilie (Polygonaceae).
De geslachtsnaam 'Polygonum' is samengesteld uit de Griekse 'Poly' betekent 'veel', 'gonu' staat voor 'knie' of 'knoop'. In de soortnaam zit het woord 'avi' wat staat voor 'vogel', omdat veel vogels het zaad lekker vinden.
Het geslacht varkensgras komt over de hele wereld heen voor en in Nederland komen de volgende soorten voor: Gewoon varkensgras (Polygonum aviculare) en Zandvarkensgras (Polygonum oxyspermum subsp. raii). Het is een veel voorkomend eenjarig of meerjarig onkruid dat voorkomt in verschillende delen van de wereld, waaronder Noord-Amerika, Europa, Azië en Afrika.
Gewoon varkensgras heeft een uitgestrekte groeiwijze, wat betekent dat het dicht bij de grond groeit en zich horizontaal verspreidt. Het vormt dichte matten van pezige stengels die een lengte kunnen bereiken van wel één tot anderhalve meter. De bladeren zijn smal en lancetvormig, met een spitse punt. Ze zijn afwisselend langs de stengels gerangschikt. De bloemen zijn klein, roze of wit van kleur, en geclusterd in de bladoksels.
Deze plant staat bekend om zijn vermogen om een breed scala aan groeiomstandigheden te verdragen, waaronder arme bodems, verdichte bodems en verstoorde gebieden. Het is te vinden in gazons, tuinen, landbouwvelden, bermen en andere gebieden met kale of onderhoudsarme grond. Varkensgras plant zich voort door zaden, die vaak worden verspreid door wind of door zich te hechten aan dieren of mensen.
Hoewel Polygonum aviculare in veel situaties als onkruid wordt beschouwd, heeft het een aantal traditionele medicinale toepassingen. Het is gebruikt in kruidenremedies vanwege de vermeende diuretische, adstringerende en ontstekingsremmende eigenschappen. Het is echter belangrijk op te merken dat de werkzaamheid en veiligheid van deze traditionele toepassingen niet uitgebreid zijn bestudeerd, en het wordt altijd aanbevolen om een gekwalificeerde zorgverlener te raadplegen voordat u kruidengeneesmiddelen gebruikt.
Varkensgras komt al minstens de Steentijd in de buurt van menselijke nederzettingen voor. Het beroemde Deense veenlijk, de ‘Man van Tollund’, had vlak voordat hij door wurging om het leven kwam, nog de zaden van het varkensgras gegeten, verwerkt in een gerecht. De maaltijd bevatte verder gerst, lijnzaad, de zaden van de huttentut, melganzevoet en akkerviooltje. Het kruid wordt genoemd in Shakespeare's 'Midsummernights Dream', als "that hindering knotgrass", omdat gedacht werd dat het kruid de groei van kleine kinderen en dieren zou belemmeren. Het werd in de 16de eeuw veel gebruikt om varkens te genezen die niet wilden eten. Een aftreksel werd ook gebruikt tegen de wormen.
https://plantaardigheden.nl/plant/beschr/gonnve/varkensgras.htm
Volgens oude kruidenboeken zou Gewoon varkensgras een goed middel zijn tegen bloedspuwingen. Vroeger werd het kruid als geneesmiddel aan het vee gegeven. In recepten kan varkensgras als een eetbare wilde plant worden verwerkt.
https://www.hunebednieuwscafe.nl/2020/02/varkensgras/
Het werd tevens aanbevolen bij chronische diarree, galstenen, maagzweer, maagkanker, bloedspuwingen vanuit de maag (wel eerst de oorzaak nagaan!), problemen met het darmkanaal, darmslijmvliesontsteking, ondervoeding door een slechte kwaliteit van voeding, bij infecties in de mond. Het heeft, ondanks de werking bij diarree, ook een laxerende werking. Het heeft dus een regulerende werking op de dikke darm.
Heeft een urinedrijvende werking.
Om ellende en misère te binden hou je wat varkensgras in je handen en stop je je zorgen in het kruid, zodat de plant verzadigd wordt van je ellende. Daarna verbrand je het kruid. Wanneer het op het lichaamgedragen wordt beschermt het de ogen. Dat was althans de mening van de vrogere ‘kruidendokters’.
Let op! Soms veroorzaakt het een fotosensibele reactie. Het is ook niet geschikt voor mensen met een aanleg voor reuma, artritis, jicht en nierstenen.
Oorspronkelijk gebruikte men het kruid voor varkens die niet wilden eten. Verder werd het vanaf de 16e eeuw gebruikt als middel voor ontworming. Andere toepassingen waren: witte vloed, cholera, oorpijn, darm- en ademhalingsproblemen. Tegenwoordig weet men dat dit kruid veel vitamine C bevat en veel kiezelzuur. Een thee van varkensgras werkt vocht afdrijvend, en heeft een regulerende werking op de dikke darm en op het bloedsuikergehalte. Mensen met reuma, jicht, nierproblemen en artritis gebruiken het beter niet.
https://www.avogel.be/nl/avogel/tuinen/plantenencyclopedie/Polygonum_aviculare.php
Wilt u meer weten over dit kruid en vele andere kruiden? Bezoek dan de website van G. van Elteren, http://www.herbasanitas.nl. G. van Elteren is herboriste en geeft o.a. een opleiding kruidengeneeskunde en leuke en interessante workshops en cursussen!
.jpg)
Disclaimer
"Wilde planten in Brugge" is niet verantwoordelijk voor eventuele schade, van welke aard dan ook, als gevolg van het gebruik van planten voor medische of culinaire doeleinden. “Wilde planten in Brugge” kan niet aansprakelijk gesteld worden voor aanspraken die voortkomen uit de verkeerde determinatie van een kruid of het verkeerde gebruik ervan in de ruimste zin van het woord. Dit artikel vervangt niet het deskundig advies van een arts of een erkend fytotherapeut.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten