Eén van de meest algemene plantensoorten die we tegenkomen is de Grote weegbree. Overal waar gelopen wordt tref je de soort aan, want het is een echte tred-plant. De bladeren van de Grote weegbree zijn gemakkelijk te herkennen aan de ongeveer vijf handvormige nerven die evenwijdig aan de hoofdnerf lopen.
Breedbladige (grote) weegbree heeft groene, ovale tot eivormige bladeren die in een rozet groeien. Deze bladeren hebben dikke stelen die aan de basis samenkomen. Wanneer deze stengels worden gebroken, onthullen ze draadachtige aderen die lijken op die in selderij. Ze groeien uit een rozet en kunnen tot dertig centimeter lang worden (als ze niet worden gemaaid). In het midden van de rozet ontwikkelt zich een ronde stengel met een bloeiwijze die we een aar noemen. In deze aar staan veel kleine bloemen heel dicht op elkaar. Tijdens de bloei, die van beneden naar boven plaatsvindt, zie je eerst grijze stempels uit de bloemen te voorschijn komen en naderhand witte meeldraden, met helmknoppen, die ver naar buiten steken. Naderhand zie je enkel nog heel lang de doosvruchten in de aar staan.
https://www.floravannederland.nl/planten/grote_weegbree
Oorspronkelijk komt de Grote weegbree uit het grootste deel van Europa en Noord- en Centraal-Azië. De plant werd zo’n 4000 jaar geleden door de mens vanuit Europa over de hele wereld verspreid. De Indianen noemden het 'de voetafdruk van de blanke man' omdat het overal werd gevonden waar de Europeanen waren geweest. Volgens de theorie zijn de zaden van de weegbree naar de Nieuwe Wereld gelift door met modder aangekoekte laarzen en paardenhoeven. Daar zit zeker een kern van waarheid in, alhoewel er ook enkele inheemse soorten voorkomen.
Weegbree werd ook gebruikt ten tijde van Shakespeare want het wordt zelfs vernoemd in het stuk "Romeo en Julia".
De plant is in veel landen bekend en wordt veelvuldig gebruikt in de volksgeneeskunde vanwege de verschillende heilzame effecten. Inheemse Amerikanen droegen poeder van de wortel bij zich als bescherming tegen slangenbeten of om slangen af te weren. In de traditionele Chinese geneeskunde werd (wordt?) weegbree al lang gebruikt voor de behandeling van virusgerelateerde ziekten.
Plantago major wordt dus al sinds de oudheid veel gebruikt om een breed scala aan ziekten te behandelen, waaronder constipatie, hoest en wonden. Het vroegst bekende verslag van de weegbree is in de ‘Materia Medica’ of de ‘Hashayesh’ in het Arabisch, die werd geschreven door " Pedanius Dioscorides " (40-90 v.Chr.), een Griekse botanicus. Zijn boek is een ware encyclopedie over kruidengeneeskunde. Er is een afbeelding van Dioscorides en Plantago major in de ‘Materia Medica’ die is geschilderd door Dioscorides zelf. Na de komst van de islam verschenen experts en vooraanstaande wetenschappers op de islamitische medische scholen. Ze introduceerden kruiden en bespraken de eigenschappen van elk kruid, zoals Plantago major.
Sommige van zijn traditionele eigenschappen, waaronder wondgenezing, antipyretisch, ontstekingsremmend, diuretisch, laxerend, samentrekkend en hemostatisch, zijn ondertussen bevestigd in recente, wetenschappelijke onderzoeken.
Fytochemisch onderzoek toonde bijvoorbeeld aan dat de Grote weegbree vluchtige stoffen, zoals fenolzuren en flavonoïden bevat. Moderne farmacologische studies hebben enkele van de traditionele toepassingen van Plantago major bewezen. Desalniettemin zijn er meer onderzoeken nodig naar deze plant.
Weegbree wordt vooral geadviseerd voor kiespijn, oorpijn, zweertjes in de mond, bloedspuwing, en gingivitis door het sap van de bladeren - of het afkooksel ervan - te gorgelen. Gebruikt als "spuugkompres" (door en door gekauwd), heeft het eeuwenlang gediend als een volksremedie bij slangenbeten, insectenbeten, snijwonden en huiduitslag.
Er zijn meer dan 200 soorten weegbree binnen het geslacht Plantago en, voor zover ik weet, zijn ze allemaal eetbaar. Weegbree is een zeer voedzame, eetbare wilde plant die rijk is aan calcium en vitamine A, C en K. De jonge, zachte bladeren kunnen rauw worden gegeten en de oudere, vezelige bladeren kunnen in stoofschotels worden gekookt en gegeten. De zaden zijn ook eetbaar. Het innemen van grote hoeveelheden kan echter een daling van de bloeddruk veroorzaken.
Weegbree zalf werkt fantastisch bij onder meer huidbeschadiging, insectenbeten en brandnetelsteken. De weegbree vind je niet toevallig vaak in de buurt van de brandnetel.
Jonge bladeren kunnen rauw of gekookt worden gegeten. Ze zijn enigszins bitter en vervelend om te bereiden, omdat het over het algemeen beter is - hoewel niet verplicht - om de vezelige strengen voor gebruik te verwijderen. Veel mensen blancheren de bladeren in kokend water voordat ze in salades worden gebruikt om ze malser te maken.
Eenmaal geblancheerd, kan weegbree worden ingevroren en later worden gebruikt in een sauté, soep of stoofpot. Zaden kunnen rauw of gekookt worden gegeten en kunnen vervelend zijn om te oogsten. Het zaad kan worden vermalen tot een maaltijd en gemengd met bloem. Gedroogde bladeren maken een gezonde kruidenthee. Om thee te zetten met verse bladeren, versnippert u de bladeren en giet u er kokend water over.
Een interessante video over het gebruik van weegbree in het algemeen vind je op YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=zWsCrGt7Vkc&t=26s
Weegbree zalf is een echte aanrader om altijd in huis te hebben. Naast middel tegen brandnetelsteken, ook zeer geschikt voor een beschadigde huid als gevolg van vallen, schaven, insectensteken en andere wondjes aan de huid. Weegbreezalf kan u o.a. hier bestellen: https://aromalifestyle.nl/weegbree-zalf/
Wil je zelf weegbreezalf maken dan kun je dat hier leren: https://naturalslovakia.com/nl/2020/08/28/weegbree-zalf/
Waarschuwing: Verzamel altijd kruiden uit gebieden die niet zijn besproeid met chemische bestrijdingsmiddelen en niet in de buurt van wegen of niet-biologische boerderijen.
Onthoud dat dit artikel niet kan worden opgevat als een medisch advies. We delen informatie en het is aan u om passende, deskundige gezondheidsbegeleiding te zoeken.
Een interessante video over het gebruik van weegbree in het algemeen vind je op YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=zWsCrGt7Vkc&t=26s
U kan ook Weegbreesap kopen. Bijvoorbeeld bij Farmaline: https://www.farmaline.be/apotheek/bestellen/salus-weegbreesap-bio-200-ml/
Of u kan weegbree kopen: https://www.aromalifestyle.shop/smalle-weegbree-gedroogd.html
Weegbree zalf is een echte aanrader om altijd in huis te hebben. Naast middel tegen brandnetelsteken, ook zeer geschikt voor een beschadigde huid als gevolg van vallen, schaven, insectensteken en andere wondjes aan de huid. Weegbreezalf kan u o.a. hier bestellen: https://aromalifestyle.nl/weegbree-zalf/
Wil je zelf weegbreezalf maken dan kun je dat hier leren: https://naturalslovakia.com/nl/2020/08/28/weegbree-zalf/
Onthoud dat dit artikel niet kan worden opgevat als een medisch advies. We delen informatie en het is aan u om passende, deskundige gezondheidsbegeleiding te zoeken.
Bronnen en meer info:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Grote_weegbree
https://nl.wikisource.org/wiki/Plantenschat/68
https://www.floravannederland.nl/planten/grote_weegbree
https://www.ecopedia.be/planten/grote-weegbree
https://waarnemingen.be/species/7205/
https://www.hunebednieuwscafe.nl/2019/02/grote-weegbree-plantago-major/
https://www.stadsplanten.nl/2023/03/grote-weegbree-een-topstedeling/
https://www.therascience.com/nl_be/onze-troeven/plantes-et-champignons/weegbree
https://wilde-planten.nl/groteweegbree.htm
Plantago major in Traditional Persian Medicine and modern phytotherapy: a narrative review: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5878035/
The traditional uses, chemical constituents and biological activities of Plantago major L. A review: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0378874100002129
Therapeutic uses and pharmacological properties of Plantago major L. and its active constituents: https://www.researchgate.net/profile/Milad-Moloudizargari/publication/256494446_Therapeutic_Uses_and_Pharmacological_Properties_of_Plantago_major_L_and_its_Active_Constituents/links/02e7e5231a08c2fed3000000/Therapeutic-Uses-and-Pharmacological-Properties-of-Plantago-major-L-and-its-Active-Constituents.pdf