maandag 19 juni 2023

Rood guichelheil - Anagallis arvensis s. arvensis

 


Op een onbebouwd perceeltje in de rand van Brugge vond ik vandaag het Rood guichelheil. Het plantje zou volledig verloren zijn gegaan tussen de andere kruiden ware het niet dat het knalrode bloempje onmiddellijk mijn aandacht trok. Ik ben het gewoon om voor elk rood verkeerslicht te stoppen. ;-) Maar uiteraard herkende ik het bloempje van vorige vondsten, maar omdat ik het Rood guichelheil nu niet bepaald elke dag ‘tegen het lijf loop’ bleef ik wat langer dan gewoonlijk ‘plakken’. Helaas had ik mijn fototoestel niet bij me en ik moest me verhelpen met mijn smartphone. Vandaar de iets mindere kwaliteit van de foto’s.


UPDATE: op zondag 20 augustus 2023 vonden we op het domein "House of Time" te Brugge een omvangrijke populatie van het Rood guichelheil .




 

Het  is een soort die tot de sleutelbloemfamilie (Primulaceae) behoort.

Het is een kleine, eenjarige kruidachtige plant, kaal, met stengels van 5-40 cm, ongeveer vierkant in doorsnede, kruipend, opgaand of rechtopstaand, en nauwelijks wortel schietend op de lagere knopen.De bladeren zijn tegenoverstaand, ongesteeld, ovaal-langwerpig tot lancetvormig, waarbij de bovenste smaller zijn dan de onderste. Het Rode guichelheil kan gemakkelijk verward worden met de Gewone vogelmuur, Stellaria media, die heeft vergelijkbare bladeren,  maar,  in plaats van de vierkante stengels en klierharen van Rood guichelheil, heeft het ronde stengels en geen klierharen. En inderdaad, toen ik het plantje vond dacht ik eerst dat het tussen Gewone vogelmuur stond, tot ik merkte dat het allemaal blaadjes van Rood Guichelheil betrof, wat op de foto goed te zien is.



Rood guichelheil - Anagallis arvensis s. arvensis
 

De eigenschappen van dit kruid, hoewel zeer actief, zijn nog niet voldoende bekend en er moet voorzichtigheid worden betracht bij het medicinaal gebruik ervan. Het zou succesvol zijn geweest bij de behandeling van ondermeer leveraandoeningen en vormen van reuma en waterzucht.




Vrije radicalen, verontreinigende stoffen, voedseladditieven en overmatig gebruik van alcohol kunnen na verloop van tijd leiden tot leverbeschadiging. De lever is een belangrijk orgaan in het lichaam en speelt een belangrijke rol bij de spijsvertering en het onschadelijk maken van gifstoffen. Het gebruik van sommige medicijnen kan schade aan de lever veroorzaken. Eén van die medicijnen is paracetamol. Een overdosis paracetamol veroorzaakt zo leverbeschadiging.

 

Anagallis arvensis werd traditioneel ook gebruikt vanwege de wondgenezende eigenschappen.  De plant werd rechtstreeks op de huid aangebracht bij de behandeling van pijnlijke gewrichten, slecht genezende wonden en jeuk. In sommige gevallen werd het ook gebruikt om interne infecties te behandelen, hoewel bekend is dat het bij hoge dosis giftig is.

 

Rode pimpernel bevat chemicaliën die mogelijk werkzaam zijn tegen sommige bacteriën, schimmels en virussen. Het lijkt ook oestrogeenachtige effecten te hebben en kan negatieve effecten hebben op menselijk sperma.

 

Rode pimpernel lijkt onveilig te zijn voor langdurig gebruik bij orale inname of op de huid aangebracht. Het kan zwelling (ontsteking) van de maag, darmen en nieren veroorzaken bij langdurig gebruik of bij hoge doses. Voorzichtigheid is dus geboden. Er is meer bewijs nodig om de effectiviteit van Rood guichelheil voor deze toepassingen te beoordelen.


Rood guichelheil - Anagallis arvensis s. arvensis


 

Bronnen en meer info:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Rood_guichelheil

https://www.ecopedia.be/planten/rood-en-blauw-guichelheil

https://www.floravannederland.nl/planten/rood_guichelheil

https://waarnemingen.be/species/114419/

https://wildebloemen.info/pages%20bloemen/R/rood%20guichelheil.php

https://yggdra.be/reeks-natuurlijke-moestuin/permacultuurprincipes-in-de-natuurlijke-moestuin/giftige-planten/rood-guichelheil-anagallis-arvensis-subsp-arvensis-sleutelbloemfamilie/

https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/natuurgeneeswijze/138643-de-geneeskracht-van-rood-guichelheil.html

https://wilde-planten.nl/guichelheil.htm

https://kulak.kuleuven.be/kulakbiocampus/images/lage%20planten/Anagallis%20arvensis%20arvensis%20-%20Rood%20guichelheil/index.htm

http://www.van-dingenen-over-planten.nl/4.%20Driemaal%20guichelheil.html

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9529440/

https://scholar.google.be/scholar?q=anagallis+arvensis+medicinal+uses&hl=nl&as_sdt=0&as_vis=1&oi=scholart

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378874110009128

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0963996920306761

 

Ethnopharmacological basis for folkloric claims of Anagallis arvensis Linn. (Scarlet Pimpernel) as prokinetic, spasmolytic and hypotensive in province of Punjab, Pakistan: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378874120335224



Rood guichelheil - Anagallis arvensis s. arvensis