zondag 16 juli 2023

Gele ganzenbloem - Glebionis segetum

 



De gele ganzenbloem is een eenjarige plant die behoort tot de composietenfamilie (Asteraceae of Compositae). De botanische naam Glebionis segetum is onlangs veranderd van Chrysanthemum segetum.

Er is enige verwarring mogelijk omdat de gele ganzenbloem in sommige streken ook ‘goudsbloem’ of ‘maisgoudsbloem’ genoemd wordt. Vooral in Nederland. De naam Goudsbloem is echter offcieel in gebruik voor het geslacht Calendula, met onder meer tuingoudsbloem (Calendula officinalis).

De soort komt van nature voor in het Middellandse Zeegebied en is van daaruit verder verspreid naar West- en Midden-Europa. De gele ganzenbloem bloeit van juni tot en met augustus. Het bloemhoofdje heeft een geel hart van buisbloemen met daaromheen een krans van platte, over elkaar heen liggende gele lintbloemen. (Bron: Wikipedia)

Nu vind je de soort minder vaak, maar altijd op open, zandige en voedselrijke plaatsen zoals sommige akkers, maar ook bermen of ruderale plaatsen waar de bodem geschikt is en de zon vrij kan instralen. We vonden de Gele ganzenbloem op een speelpleintje aan de rand van de Brugse binnenstad.

De laatste decennia wordt gele ganzenbloem veel ingezaaid in wegbermen en bloemranden langs akkers waardoor het lijkt, ook dankzij verwilderingen vanuit deze inzaai, alsof het goed met de soort gaat. In haar meer oorspronkelijke biotopen (akkers, braakliggende gronden) is de gele ganzenbloem, net als bijvoorbeeld korenbloem en bolderik, sterk achteruitgegaan.

Glebionis is mogelijk ontleend aan het Latijnse gleba (bodem) en ionis (karakteristiek). Segetum betekent van de graanakkers of tussen het graan groeiend.

Eeuwenlang - vóór de komst van moderne onkruidverdelgers - groeide gele ganzenbloem zo overvloedig in akkerbouwgewassen dat het een problematisch onkruid was, niet alleen vanwege de enorme hoeveelheid, maar ook omdat de stengels er lang over doen om te drogen en de neiging hebben om balen stro te laten rotten. Ironisch genoeg is gele ganzenbloem, gezien de overvloed in het verleden, nu relatief schaars in het wild en wordt het vermeld als een kwetsbare plant.

In sommige landen worden de jonge scheuten als groente gegeten, hoewel dit niet aan te raden is. Eén rapport suggereert namelijk dat de plant coumarine bevat. Het zou onverstandig zijn om de bladeren te eten, vooral als ze gedroogd zijn, omdat cumarine kan voorkomen dat het bloed samenklontert bij een lichamelijk letsel zoals een snee.

Bronnen en meer info:
https://www.floravannederland.nl/planten/gele_ganzenbloem
https://waarnemingen.be/species/6603/
https://wilde-planten.nl/geleganzenbloem.htm