Vandaag, woensdag 23 augustus 2023, brachten we een bezoek aan de kruidentuin Tudor te Brugge. De kruidentuin is ingedeeld in verschillende plantenzones, al naargelang het gebruik. De aromatische kruiden groeien zij aan zij. Er tegenover bloeien de medicinale kruiden. In een derde deel zie je hoe de industriegewassen en verfplanten groeien.
Kruidentuin Tudor
Openingsuren Kruidentuin
Van 1 maart tot 30 november.
Elke dag van 9.00 tot 19.00 uur.
Van 1 december tot 28 februari.
Elke dag van 9.00 tot 17.00 uur.
De kruidentuin is vrij toegankelijk.
Zeeweg 147b
8200 Brugge
We werden vriendelijk onthaald en deskundig toegelicht door conservator, tuinman Marnic Ducasteele. Hij wees ons op veel bekende en minder bekende planten, de kweek en de mogelijke medicinale toepassingen ervan. Als tuinman kweekt hij alles ter plekke. Er worden geen planten aangekocht en er worden geen insecticiden gebruikt bij het onderhoud. Marnic doet zijn werk blijkbaar met veel enthousiasme en liefde voor de natuur.
Natuurwaarde en beleving staan bij hem voorop. De plantentuin Tudor is een aanrader voor elke plantenliefhebber.
Op de rondwandeling door de kruidentuin leerden we een aantal planten kennen die ons totaal onbekend waren, zoals het oesterblad, glad parelzaad of de Argentijnse muntverbena.
Uiteraard zagen we ook veel bekend soorten, maar toch ook planten die je niet zomaar elke dag in Brugge ‘tegen het lijf loopt’. Het was een aangename kennismaking met de kruidentuin en met Marnic Ducasteele.
Hieronder enkele sfeer- en plantenfoto’s. Meer uitleg bij de planten volgt later.
 |
| Marnix Ducasteele |
 |
| Kruidentuin Tudor te Sint-Andries Brugge |
 |
| Kruidentuin |
 |
| Kruidentuin |
 |
| Suzanne-met-de-mooie-ogen |
Suzanne-met-de-mooie-ogen (Thunbergia alata) is een plant uit de familie Acanthaceae.
Het is een kruidachtige plant met windende stengels, die tot 4 m hoog worden. De bladeren zijn tegenoverstaand, eirond tot driehoekig-langwerpig, 3,5-15 × 2,5-11 cm groot, toegespitst, gaafrandig of hebben enkele grove tanden.
De bloemen staan alleen of in kleine groepen in de bladoksels. Ze zijn geel tot oranje met een zwart centrum.
Suzanne-met-de-mooie-ogen is afkomstig uit tropisch Afrika. De soort wordt wereldwijd als sierplant gekweekt en komt ook verwilderd voor. In België en Nederland wordt de plant veel door de handel aangeboden. Hier kan hij als eenjarige plant op een zonnige standplaats in de tuin worden gekweekt. De plant heeft veel water nodig. Bij de eerste nachtvorst zal de plant afsterven.
-151429.jpg) |
| Glad parelzaad |
Het glad parelzaad (Lithospermum officinale) is een overblijvende plant uit de ruwbladigenfamilie (Boraginaceae) die voorkomt op kalkhoudende grond in gematigde streken van Europa en Azië. Het glad parelzaad is in Vlaanderen vooral zeldzaam te vinden in kalkrijke duinen. Het is een plant met medicinale toepassingen zoals zijn naam al laat vermoeden: ‘officinale’ hetgeen betekent ‘geneeskrachtig’ of ‘uit de apotheken’. Deze naam werd door Linnaeus aan alle planten gegeven waarvan bekend was dat ze een medicinale werking hadden. Van oudsher werd de plant gebruikt in de traditionele kruidengeneeskunde bij jicht en reumatische aandoeningen.
De Latijnse naam Lithospermum komt trouwens van het Griekse ‘lithos’(steen), vanwege de harde, glanzende, 4-delige splitvruchtjes, die men als zaden beschouwde. Omdat deze ‘pareltjes’ op kleine steentjes lijken, werd vroeger volgens de signatuurleer verondersteld dat ze zouden helpen tegen nier- en blaasstenen. Wetenschappelijk onderzoek heeft dit echter niet kunnen bevestigen.
(tekst: Wikipedia, foto: Don Pedro28, Wikimedia Commons)
https://waarnemingen.be/species/6995/
https://wilde-planten.nl/gladparelzaad.htm
https://www.floravannederland.nl/planten/glad_parelzaad
https://www.herbarium.be/plant/glad-parelzaad-lithospermum-officinale/
https://www.botanischetuinen.nl/nl/plant/816/glad-parelzaad
https://www.sciencedirect.com/topics/agricultural-and-biological-sciences/lithospermum-erythrorhizon
-151108.jpg) |
| Wijnruit |
De wijnruit (Ruta graveolens) is een vaste plant die behoort tot de wijnruitfamilie (Rutaceae). De wijnruit komt oorspronkelijk uit Zuidoost-Europa (Oekraïne, Albanië, Bulgarije, voormalig Joegoslavië) en komt nu in geheel Europa en Noord-Afrika voor. In Nederland en Vlaanderen is het een na 2000 hier en daar inburgerende exoot.
De plant wordt ook als sierplant in tuinen gebruikt, vanwege de blauwgrijsachtige bladeren. Omdat de plant fototoxisch is, kan na contact met de plant bij zonnig weer huidirritatie en in sommige gevallen extreme blaarvorming ontstaan.
Wijnruit werd vroeger voor medicinale doeleinden gebruikt en nu nog als kruid. De smaak is erg bitter. Dit is het "bittere kruid" uit het Oude Testament waarvan de smaak de Joden aan de ballingschap moet herinneren. De bladeren worden bijvoorbeeld toegepast bij eieren, kaas en vis en de vruchten bij patrijs. Omdat wijnruit vet verteerbaarder maakt, wordt het kruid wel bij gebraden gans, een vet en zwaar verteerbaar gerecht, geserveerd.
Wijnruit wordt verder ook in tuinen geplant om zo katten uit de tuin te weren. Wijnruit in een mand van poezen en honden zou vlooien en andere parasieten tegengaan.
Ruta graveolens is een homeopathisch middel en een werkzame stof dat valt onder de categorie enkelvoudige homeopathie.
Hippokrates maakt al melding van wijnruit. Het werd door de Grieken destijds als keukenkruid en magisch ingrediënt in tal van tovermiddeltjes gebruikt. Plinius (Naturalis historia LXX, cap. 51) vertelt dat de basilisk door de wijnruit verdreven wordt. De mythe van de basilisk dicht het kruid genezende kracht toe. Wezels zouden het gebruiken om zichzelf te genezen na een gevecht met een basilisk. Het kruid was volgens de Romeinen ook een tegengif: monnikskap, giftige paddenstoelen en slangengif zouden door wijnruit geneutraliseerd worden. De zeer bijgelovige Romeinen gebruikten de plant ook om weerwolven te verjagen en vloeken zoals het boze oog af te weren. De Romeinen hielden van scherpe smaken, de bittere overheersende smaak zou nu niet meer bevallen.
Wijnruit was in de oudheid een bestanddeel van reukwater. In de middeleeuwen was het een vast bestanddeel van boeketten. Wie aan deze boeketten rook werd beschermd tegen het miasma, een vieze geur, waarvan men dacht dat het ziek zou maken.
De wijnruit is het symbool van het Saksische koningshuis der Wettiner. Wijnruit is de nationale bloem van Litouwen, de plant vertegenwoordigt in de ogen van de Balten "zuiverheid en maagdelijkheid".
Tekst: Wikipedia
https://nl.wikipedia.org/wiki/Wijnruit
https://www.floravannederland.nl/planten/wijnruit
http://www.natuur-keuken.nl/eten/wijnruit-alleen-een-kruid-van-vroeger/
 |
| Steviaplant |
Steviaplant
De groene, ovalen bladeren van de steviaplant doen op het eerste gezicht denken aan munt. De zoetheid van stevia (Stevia rebaudiana) ken je waarschijnlijk al. De stof staat namelijk vooral bekend als caloriearm alternatief voor suiker. Het middel wordt vaak gebruikt in frisdranken, in snoep of als klassieke zoetstof. Het groenblijvende kruid is ook bekend onder de namen honingblad en honingkruid.
https://www.compo.be/nl/advies/planten/kruiden-groenten-fruit/stevia
 |
| Tudor plantentuin |
 |
| Tudor plantentuin |
-152909.jpg) |
| Guldenroede |
Guldenroede (Solidago) is een geslacht van meer dan honderd soorten uit de composietenfamilie (Asteraceae). Vrijwel alle soorten hebben gele bloemen. Het geslacht komt van nature voor in Noord-Amerika. Een aantal soorten komt echter ook in Europa en Noord-Afrika voor.
De in België en Nederland voorkomende soorten hebben alle gele bloemhoofdjes die in rijen gerangschikt zijn.
Het geslacht wordt in het Engels Goldenrod genoemd en in het Duits Goldruten. De botanische naam Solidago is afgeleid van solidus = stevig en ago = maken. Deze naam slaat waarschijnlijk terug op het gebruik van de plant als remedie tegen nierproblemen.
Guldenroede is één van de beste kruiden die het lichaam stimuleert om overtollig vocht af te voeren. Vrijwilligers die het kruid gebruikten, plasten bijna 30 % meer urine dan normaal uit. Toch is het bij de meerderheid van de bevolking nog steeds een onbekend kruid.
De naam guldenroede is oud-Nederlandse voor “gouden roede”, oftewel gouden staf. Wanneer de plant in bloei staat, zal je zien dat elke bloemstengel hierop lijkt. Maar niet alleen daarom gaven onze voorouders deze koninklijke naam. Men beschouwde de eigenschappen net zo waardevol als goud.
Tekst: Wikipedia en Andrea Bleeker.
We bevelen de website van Andrea sterk aan. Ze is een zeer deskundig herborist en heeft een interessante website. Ze post ook regelmatig filmpjes over kruiden op YouTube:
https://www.kruidenmassages.nl/kruidengeheimen.html
https://nl.wikipedia.org/wiki/Guldenroede
https://plantenvanhier.nl/soorten/echte-guldenroede.html
https://www.ecopedia.be/planten/echte-guldenroede
-154904.jpg) |
| Waterkers |
-153158.jpg) |
| Oesterblad |
Oesterblad of oesterkruid (Mertensia maritima) is een vaste plant uit de ruwbladigenfamilie (Boraginaceae) en komt van nature voor in kustgebieden rond de noordelijke poolcirkel.
Oesterblad is een laagblijvende, kruipende plant, die in het wild een omtrek van vijftig centimeter kan bereiken. Hij groeit op ziltige rotsachtige grond langs kusten, zoals die van IJsland, Noorwegen, Schotland en Canada. In het najaar vormt de plant rode bloemen die na de opening helderblauw kleuren. De lichtblauwe bladeren hebben een eironde vorm en smaken enigszins naar oesters.
Alle delen van de plant kunnen rauw gegeten worden. De bladeren worden vaak geserveerd ter vervanging van oesters. Op verschillende plekken in Nederland, zoals Texel en Zeeland, wordt er met de plant geëxperimenteerd als nieuw landbouwgewas voor verzilte akkers. De zaden hebben een koude stratificatie nodig om goed te kunnen ontkiemen.
Tekst: Wikipedia:
De kruidentuin, een verborgen parel in de rustgevende bossen van Sint- Andries gelegen binnen de groene gordel en eigendom van Stad Brugge sinds 1981. Een plek waar allerlei kruiden groeien en bloeien zoals nooit tevoren.
Een plaats waar bijen alle vrijheid krijgen om hun ding te doen in de natuur en heerlijke honing te produceren.
De honingbijen leven samen in een bijenkorf, waar elke bij zijn eigen rol heeft.
