woensdag 23 augustus 2023

kromhals - Anchusa arvensis


Op mijn verkenning van de site “House of Time” te Brugge viel mijn oog op een plant die mij op het eerste gezicht op ossentong deed denken. Geen wonder want het is ook een soort ossentong (Anchusa).  We besteedden trouwens al een bijdrage aan de overblijvende ossentong die vaak in tuinen wordt gekweekt en af en toe verwildert. In het wild is ze zeer zeldzaam. Zie ook:

https://wildeplanteninbrugge.blogspot.com/2016/04/overblijvende-ossentong.html

 

De kromhals (Anchusa arvensis, synoniem: Lycopsis arvensis) is een eenjarige, kruidachtige plant uit de ruwbladigenfamilie. Dat is meteen duidelijk als je de plant vastpakt want dan valt onmiddellijk de stekelige beharing op. Het blad is letterlijk “ruw”. 

Foto © Lidy Poot 

 

Maar wat nog meer opvalt is de kromme kroonbuis, die wel wat van een S-bocht heeft. Je kunt dit heel gemakkelijk zien als je de vijflobbige, lichtblauwe bloemkroon voorzichtig van de plant aftrekt. Door die kromme buis is de bloem niet regelmatig maar juist tweezijdig symmetrisch. Het zijn daarom kromme, trompetvormige bloemen.  Door die kromme buis is de bloem niet regelmatig maar juist tweezijdig symmetrisch. Het zijn daarom kromme, trompetvormige bloemen. https://www.floravannederland.nl/planten/kromhals

 

De soort staat op de Nederlandse Rode lijst van planten als algemeen voorkomend en stabiel of toegenomen. In Vlaanderen is de plant vrij algemeen in het kustgebied en vrij zeldzaam in de Kempen en Brabant. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.

 

De 15–60 cm hoge plant heeft 3–8 cm lange lancetvormige, bladeren, die stevig behaard zijn met korte witte haren. De lichtblauwe, slechts 0,5 cm grote bloemen hebben een gebogen bloembuis. De kelk is vijfslippig. De bloeiperiode loopt van mei tot de herfst. De vrucht is een vierdelige, 3,5 mm lange en 2,5 mm brede splitvrucht. De onopvallend gekleurde deelvrucht bevat een mierenbroodje. De zaden kunnen gemakkelijk vijf meer jaar hun kiemkracht behouden. (Wikipedia)

 

Veelal wordt het verschil met Ossentong benadrukt door de rechte korte kroonbuis van Gewone ossentong Anchusa officinalis. Die is krom en wat langer bij de Kromhals (Waarnemingen.be)




 

Alle delen van de plant zouden verzachtend en slijmoplossend zijn. In de volksgeneeskunde werden ze uitwendig gebruikt om snijwonden, blauwe plekken en flebitis te behandelen en inwendig bij hoest en bronchiale catarre. Van de plant wordt een homeopathisch middel gemaakt. Het wordt gebruikt bij de behandeling van maag- en darmzweren.

Kromhals kan nuttig zijn voor zowel cosmetisch als medicinaal gebruik, hoewel de medicinale toepassingen nog niet volledig zijn benut noch bevestigd.

Er wordt verondersteld dat Anchusa arvensis kan worden gebruikt als een antistollingsmiddel met directe werking; het is bewezen dat het de transformatie van fibrinogeen in fibrine voor 90-95% remt.

 

De bloemen van de plant worden veelvuldig bezocht door bijen. De planten in deze familie zijn bijenplanten.

 

Foto © https://wildebloemen.info 
Lidy Poot

Foto © Lidy Poot


Oprechte dank aan Lidy Poot voor de toestemming om de afbeeldingen uit haar site te mogen gebruiken. We bevelen de website “Wilde bloemen in Nederland” https://wildebloemen.info van harte aan.

 

Bronnen en meer info:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kromhals

https://www.floravannederland.nl/planten/kromhals

https://www.ecopedia.be/planten/kromhals

https://wilde-planten.nl/kromhals.htm

https://waarnemingen.be/species/6416/

https://www.cruydthoeck.nl/kromhals-anchusa-arvensis

https://www.plantennamen.info/wetenschappelijke-namen/anchusa-arvensis-kromhals

https://wildebloemen.info/pages%20bloemen/K/kromhals.php/?full=1

https://wildebloemen.info/pages%20m.bloemen/K/m.kromhals.php

https://www.gbif.org/species/7982157

http://www.naturalmedicinalherbs.net/herbs/a/anchusa-officinalis=alkanet.php

https://practicalplants.org/wiki/anchusa_officinalis/