Vandaag voegen we deel 2 toe aan onze serie over "bomen en struiken op muren".
We vonden veel informatie op de website van de provincie West-Vlaanderen. Waar tekstgedeelten werden overgenomen werd de bron vermeld.
Robinia
Robinia, acacia, witte acacia of valse acacia (Robinia pseudoacacia) die behoort tot de onderfamilie Faboideae in de vlinderbloemenfamilie. Pseudoacacia betekent wel zoveel als "lijkend op de acacia". De Robinia was één van de eerste boomsoorten die door de mens (in dit geval Jean Robin) vanuit Noord-Amerika, het land van herkomst, in Europa werd ingevoerd.Deze boom is een exoot in West-Europa en kan er mogelijk de biodiversiteit verstoren. Hoewel de soort op de lijst van invasieve soorten in België staat biedt deze plant een enorme bron van voedsel voor insecten door zijn uitbundige bloei.
Behalve de bloemen zijn alle bestanddelen, maar vooral de schors, jonge twijgjes en zaden giftig, vooral voor paarden. Bij het bewerken van het hout kan stof vrijkomen dat leidt tot misselijkheid, hoofdpijn en braakneigingen. Het kan leiden tot verwijde pupillen, braken en diarree. Het eten van zaden kan leiden tot het uitvallen van orgaanfuncties. Daarom wordt vermeden de boom te planten in de buurt van speelplaatsen voor kinderen.
Bronnen en meer informatie:
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Robinia_(soort)
https://www.floravannederland.nl/planten/robinia
https://www.imkerpedia.nl/wiki/index.php/Robinia
https://waarnemingen.be/species/26821/
https://wilde-planten.nl/robinia.htm
https://groenvanbijons.be/plant/valse-acacia
 |
| Robinia pseudoacacia |
Zwarte els - Alnus glutinosa
De zwarte els is een boom uit de berkenfamilie (Betulaceae), inheems in Europa en Azië.
De soortaanduiding ‘glutinosa’ betekent kleverig en dat heeft betrekking op de knoppen en de jonge bladeren. De toevoeging 'zwarte' duidt op de donkerbruine schors van jonge bomen, in tegenstelling tot de schors van de grauwe of witte els.
Alnus glutinosa is inheems in vrijwel geheel Europa en groeit voornamelijk in vochtige gebieden. Uitgroeiend tot soms meerstammige forse boom. Het verspreid staande blad wordt tot 10 cm groot, is eirond en heeft een afgeronde top. De gesteelde knoppen die grijsviolet van kleur zijn en het jonge blad voelen kleverig aan.
Vrouwelijke katjes ovaal en onopvallend, ± 0,5 cm lang en mannelijke katjes bruingeel, ± 7 cm lang. Elzenproppen verschijnen vanaf september en blijven lang aan de boom. De boom wortelt zich stevig en vrij diep en verdraagt verharding slecht.
Bron: https://www.vdberk.be/bomen/alnus-glutinosa/
Bronnen en meer info:
https://www.floravannederland.nl/planten/zwarte_els
https://nl.wikipedia.org/wiki/Zwarte_els
https://www.ecopedia.be/boom/zwarte-els
https://waarnemingen.be/species/6359/
 |
Zwarte els - Alnus glutinosa |
Meidoorn – Crataegus
Meidoorn is een geslacht uit de rozenfamilie (Rosaceae). Het geslacht wordt ook wel haagdoorn of steendoorn genoemd. Het zijn struiken die van nature in Europa, Noord-Amerika, Azië en Noord-Afrika voorkomen. Sommige soorten komen ook als boom voor.
Het geslacht omvat honderden soorten. Daarvan komen in de Benelux drie soorten inheems voor. Dit zijn de eenstijlige meidoorn (Crataegus monogyna), de tweestijlige meidoorn (Crataegus laevigata) en de koraalmeidoorn (Crataegus rhipidophylla).
Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Meidoorn
In het Nederlands ‘Meidoorn’ : de plant bloeit in de maand mei en heeft scherpe doornen. Andere namen in het Nederlands : doornboom, meitakken, hagedoorn en stekelboom.
Net als andere doornen dragende struiken beschouwde men de meidoorn als beschermer en drager van afwerende krachten.
De Romeinen wijdden de meidoorn aan Cardia , de beschermgodin van de huisdrempel. Daartoe werd een takje meidoorn aan de huisdeur gehangen. Deze bescherming gold zowel voor heksen, bliksem als boze geesten. Dit geloof en gebruik heeft heel lang verder geleefd in Europa. Een takje meidoorn in de wieg van een pasgeboren kind gehangen, was de bescherming tegen ziekte en kwade geesten.
Men was ervan overtuigd dat de meidoorn niet door de bliksem kon getroffen worden. Een mogelijke verklaring is dat er niet veel vocht in de struik aanwezig is en hij zodoende de bliksem niet zou aantrekken.
De meidoorn werd op 1 mei midden in de dorpen geplant. Hij was symbool van de vernieuwing van de natuur en het plantten van takjes meidoorn op de velden was bedoeld om te zorgen voor een goede oogst.
Bij de Grieken was de meidoorn gewijd aan de godin Maia naar wie de maand mei is genoemd. Pas in de achttiende eeuw werd de meimaand aan Maria gewijd. Je ziet de meidoorn dan ook vaak aan Mariakapelletjes.
De meidoorn had ook zijn plaats in de magische geneeskunde. Hij was een boom aan wie men een ziekte kon ‘overdragen’. Om je ziekte aan de meidoorn te geven moest je een stukje stof of een lint in de boom hangen. Zulke voddenbomen kan je hier en daar te lande aantreffen.
Zoals je merkt is de meidoorn een boom die sinds eeuwen een boom geweest is waaraan men bijzondere krachten toeschreef. Een boom die je dus met de nodige omzichtigheid moest benaderen en zeker niet zomaar omhakken !
Tekst: https://www.west-vlaanderen.be/eenstijlige-meidoorn-crataegus-monogyna
We bevelen deze website van de provincie West-Vlaanderen ten zeerste aan.
“Gids voor geneeskrachtige planten”, Readers Digest, 1980
Eenstijlige meidoorn heeft bloemen met één stijl, tweestijlige meidoorn bestaat ook en heeft twee stijlen. Het groene blad is sterk gelobd en ingesneden en heeft een geelbruine herfstverkleuring. De kleine, donkerrode vruchten zijn eetbaar en blijven in de winter aan de boom. Bron: https://groenvanbijons.be/plant/eenstijlige-meidoorn
Meer info:
https://www.floravannederland.nl/planten/eenstijlige_meidoorn
https://www.west-vlaanderen.be/eenstijlige-meidoorn-crataegus-monogyna
Prof. Dr. Marcel De Cleene, “Compendium van rituele planten in Europa”, Mens en cultuur uitgevers, 2008
 |
| Meidoorn - Crataegus |
Wilde lijsterbes - Sorbus aucuparia
De wilde lijsterbes is een zeer winterharde boom uit de rozenfamilie (Rosaceae).
Het is een inheemse, bladverliezende loofboom met een mooi geveerd blad, witte bloemen, oranjerode bessen en een kleurrijke herfstverkleuring.
De donkergroene bladeren zijn oneven geveerd en ietwat grof gezaagd. Ze verkleuren in de herfst geel tot oranjerood. De witte bloemetjes staan in tuilen. Later verschijnen de oranjerode tot rode bessen, in grote trossen bij elkaar. Vogels zijn er dol op.
Bron: https://groenvanbijons.be/plant/wilde-lijsterbes
De boom wordt lijsterbes genoemd omdat lijsters en andere vogels dol op de bessen zijn. De plant zorgt namelijk voor een goede voedselvoorziening voor vogels vanwege de lange periode met bessen. Verder trekken de bloemen in de zomer veel insecten en vooral veel wespen aan, die op het menu staan van veel vinken. Bovendien is de lijsterbes een zeer geschikte plek voor vogels om te broeden vanwege de dichte boomstructuur.
De soortaanduiding aucuparia komt van het Latijnse woord aucupor (vogelvangst). Er werden namelijk veel vogels gevangen bij dat soort bomen.
Wie houdt van folklore en symboliek en een vleugje toverkracht en heksenmagie, komt met de lijsterbes helemaal aan zijn trekken !
Eeuwenlang heeft deze mooie boom met zijn helder rode bessen de interesse van de mensen gewekt. Hij is het zinnebeeld van kracht en wijsheid en beschermt tegen het kwaad. Bij de Kelten is het een heuse toverboom. Het is een van de eerste bomen die in het voorjaar in blad komt en symboliseerde daarmee de vernieuwing en kracht van de natuur.
De Keltische druïden gebruikten de lijsterbes in hun rituelen. Vooral in Wales wordt de Lijsterbes als een heilige boom vereerd. Volgens een oude Ierse legende zou de eerste vrouw uit de lijsterbes ontstaan zijn. In de Schotse hooglanden werd de Lijsterbes aangeplant als bescherming tegen toverij.
Herders lieten hun schapen elk jaar onder de takken van de Lijsterbes doorgaan om ze te beschermen tegen ziektes.
Bij de Grieken was de Lijsterbes in de Oudheid gewijd aan Aphrodite, godin van de schoonheid en de liefde.
Men plantte de lijsterbes vaak aan op kerkhoven om geesten en demonen af te schrikken.
Vergeet vooral niet een klein stukje lijsterbes tak in je zak te stoppen; het zal je beschermen tegen alle kwaad !
Brontekst: https://www.west-vlaanderen.be/wilde-lijsterbes-sorbus-aucuparia
Bronnen en meer info:
https://www.ecopedia.be/boom/wilde-lijsterbes
https://www.floravannederland.nl/planten/wilde_lijsterbes
https://waarnemingen.be/species/7495/
https://wilde-planten.nl/wildelijsterbes.htm
https://www.onzenatuur.be/artikel/wilde-lijsterbes-bron-van-leven-het-hele-jaar-rond
https://www.herbarium.be/plant/wilde-lijsterbes-sorbus-aucuparia/
-1152.jpg) |
Wilde lijsterbes - Sorbus aucuparia |