“Alles wat de mens nodig heeft voor gezondheid en genezing is door God in de natuur geleverd; de uitdaging van de wetenschap is om het te vinden.” ~ Paracelsus
Met dit citaat in het achterhoofd ging ik opnieuw – nu al voor de twaalfde keer – 'op safari in Brugge’. De zon was volop van de partij, en alhoewel de meteorologische herfst al begonnen is en de astronomische herfst voor de deur staat, liet de zomer zich van z'n beste kant zien.
Uiteraard zag ik veel planten die ik al eerder gezien heb, maar ook enkele 'nieuwkomers' die toch de moeite waard zijn om te vermelden.
Omdat 12 een speciaal getal is - er zijn twaalf maanden, twaalf apostelen en de ridders van de ronde tafel waren ook met 12 - is dit de laatste safari van 2023 geweest. Het ligt in de bedoeling om volgend jaar een aantal "plantenwandelingen" in Brugge te organiseren voor geïnteresseerden.
U kunt in de toekomst alle details vinden via mijn Facebook pagina. Als u die pagina volgt komt u verder alle nieuwtjes te weet.
https://www.facebook.com/Wildeplanteninbrugge/
 |
| Dille |
Dille (Anethum graveolens) is een eenjarige plant uit de schermbloemenfamilie (Apiaceae). Uit dezelfde plantenfamilie komen venkel en kervel. Dille heeft fijne, naaldachtige bladeren. De vrucht is een tweedelige splitvrucht. Het wordt gebruikt als keukenkruid met een heel verfijnde smaak.
Het kruid speelt een belangrijke rol in de keukens van de Scandinavische en Baltische landen, Duitsland, Polen en Rusland. Dille wordt niet meegekookt en niet gecombineerd met andere kruiden, omdat het dan zijn smaak verliest. Dille wordt gebruikt in soepen en sauzen. Ook gaat verse dille bijzonder goed samen met zalm en andere vis. Het gedroogde dillezaad wordt gebruikt voor het wecken of inleggen van komkommers en augurken. Ook kan er azijn mee worden gearomatiseerd. (Wikipedia)
 |
| Gele helmbloem |
Zie ook : https://wildeplanteninbrugge.blogspot.com/search/label/Gele%20helmbloem
 |
| Grote zandkool |
De grote zandkool of wilde rucola (Diplotaxis tenuifolia) is een overblijvende plant die behoort tot de kruisbloemenfamilie (Cruciferae oftewel Brassicaceae). De plant komt van nature voor in het Middellandse Zeegebied en heeft zich van daaruit verder naar het noorden uitgebreid.
De plant wordt 30-80 cm hoog en heeft een sterk vertakte, met drie tot zes bladeren bedekte stengel. De onderzijde van de stengel is iets verhout. De onderste bladeren zijn veerspletig tot veerdelig en hebben langwerpige tot lijnvormige slippen. Bij het stukwrijven geven de bladeren een sterke, kruidige geur af. (Wikipedia)
Dat in tegenstelling tot de gele bloemen die juist aangenaam ruiken.
Bronnen en meer info:
https://www.ecopedia.be/planten/grote-zandkool
https://waarnemingen.be/species/6697/
https://wilde-planten.nl/grotezandkool.htm
https://www.plantennamen.info/nederlandse-namen/grote-zandkool-diplotaxis-tenuifolia
https://www.herbarium.be/plant/grote-zandkool-diplotaxis-tenuifolia/https://www.floravannederland.nl/planten/grote_zandkool
 |
| Rode spoorbloem |
Zie ook: https://wildeplanteninbrugge.blogspot.com/2023/05/rode-spoorbloem-centranthus-ruber.html
 |
| Moeraskers |
Zie ook: https://wildeplanteninbrugge.blogspot.com/2023/09/moeraskers-rorippa-palustris-synoniem.html
 |
| Knopige ooievaarsbek |
Knopige ooievaarsbek
Knopige ooievaarsbek (Geranium nodosum) is een plant uit de ooievaarsbekfamilie (Geraniaceae). Het is een overblijvende plant. De soort is in Nederland en Vlaanderen her en der verwilderd aangetroffen.
Knopige ooievaarsbek bloeit vanaf mei tot in augustus met roze of lila, 2-3 cm grote bloemen, waarvan de nerven donkerder zijn.
De vrucht lijkt op de snavel van een ooievaar, vandaar de Nederlandse naam ooievaarsbek. Geranium komt van het Griekse geranios (kraanvogel), omdat de vrucht enigszins lijkt op de snavel van een kraanvogel. Nodosum betekent knopig.
Knopige Ooievaarsbek is een uitstekende bodembedekker die zich ondergronds verspreidt via de wortelstok. Deze bodembedekker bloeit lang en uitbundig, en is geliefd bij vlinders en bijen. De knopige Ooievaarsbek is winterhard en zeer goed bestand tegen luchtvervuiling en zilte zeewind, maar verliest wel zijn bladeren na de bloeiperiode.
In het wild komt de plant niet zo vaak voor. Mogelijks is dit dus een zogenaamde "tuinvlieder".
Bronnen en meer info:
https://wilde-planten.nl/knopigeooievaarsbek.htm
https://nl.wikipedia.org/wiki/Knopige_ooievaarsbek
https://waarnemingen.be/species/135882/
https://kulak.kuleuven.be/bioweb/index.php?lang=nl&detail=954
 |
| Gele helmbloem |
-1787.jpg) |
| Penningkruid (Lysimachia nummularia) |
Penningkruid (Lysimachia nummularia)
In een hoekje van het Prinselijk Begijnhof te Brugge.
Penningkruid is een plant die vooral aan de randen van water erg op haar gemak is. Daarom is het des te opvallender dat we hem midden in de stad aantroffen in een klein kloostertuintje van het Begijnhof. Het enige water dat we er aantreffen is een (uitgedroogde) waterput. Mogelijks is de ondergrond dus wel vochtig, én aan de andere kant van de muur stroomt de Reie. Dat verklaart wellicht ook één en ander.
Voor zover ik het heb kunnen navragen is het niemand bekend of die plant hier ooit is aangeplant. Mogelijks heeft een kloosterzuster vroeger ooit eens een exemplaar aangeplant in het tuintje. Omdat het een echte bodembedekker is heeft het zich dermate uitgebreid dat het hele tuintje er momenteel vol van staat. Helaas is de bloei nu (oktober) al voorbij. Benieuwd hoe het er volgende jaar tijdens de bloei zal uitzien.
Ze verdraagt ook schaduw en staat te boek als een bodembedekker. De Nederlandse naam dankt de plant aan de vorm van de bladeren, die wat op penningen lijken. Ook vinden we penningkruid terug in de boeken van geneeskrachtige kruiden. Zo wordt deze soort aanbevolen om als bloedstelpend middel te dienen, er wordt thee van getrokken die zou helpen tegen diarree en ook als versterkend medicijn.
Lysimachia is Grieks voor verzoening, verzachting, verlossing uit de strijd en nummularia Latijns voor munt- of penningvormig. Penningkruid, dat tot de sleutelbloemfamilie behoort, is een soort die het erg goed doet bij de vijver, zowel buiten als in het water. De plant bloeit in voorjaar en zomer (mei – juli) overdadig met veel prachtige, gele bloemen. (Brontekst: https://nbat.nl/penningkruid/)
Penningkruid is een kruipende, groenblijvende, vaste plant, die behoort tot het geslacht wederik (Lysimachia). De soortaanduiding nummularia stamt van het Latijnse nummulus, dat "muntje" betekent. Penningkruid is een plant van natte tot vochtige grond langs slootkanten, graslanden en loofbossen. De soort komt van nature voor in Europa, maar is nu bijna over de hele wereld verspreid.
De plant wordt 10-60 cm hoog en heeft kruipende of aan de top opstijgende, gevleugelde stengels. De vier vleugels zijn tot 0,7 mm breed. De plant vermeerdert zich vegetatief doordat de kruipende stengels op de knopen wortels vormen. De 2,5 cm grote bladeren zijn rond, eirond tot elliptisch met een stompe bladtop. Op de bladeren zitten rode klierpuntjes, die als het blad tegen het licht gehouden wordt met een loep goed te zien zijn.
De plant bloeit van juni tot augustus met gele, 1,5-3 cm grote bloemen op dikke bloemstelen. De kelkslippen zijn eirond tot hartvormig en de meeldraden zijn aan de voet iets vergroeid. Het vruchtbeginsel is bovenstandig.
De vrucht is een doosvrucht. (Bron: Wikipedia)
Meer info op:
https://groenvanbijons.be/plant/penningkruid
https://www.ecopedia.be/planten/penningkruid
https://nl.wikipedia.org/wiki/Penningkruid
https://www.floravannederland.nl/planten/penningkruid
https://waarnemingen.be/species/7022/
https://www.vtwonen.be/tuinieren/penningkruid~e2379d8
 |
| Isotoma axillaris Lindl. |
Isotoma axillaris Lindl. (op 5 oktober 2023)
Een kleine zoektocht op internet leerde mij dat de plant vaak aangeboden wordt in tuincentra en dat ze in het wild zeer zeldzaam is. Volgens waarnemen.be zou er ook in de Visspaanstraat een verwilderd exemplaar voorkomen. (zie: https://waarnemingen.be/observation/288993000/)
Volgens de Nederlandse verspreidingsatlas komt de plant inderdaad zeldzaam in het wild voor.
Zie: https://www.verspreidingsatlas.nl/9495
De paar exemplaren in Brugge lijken echt verwilderde exemplaren te zijn. Een zogenaamde "tuinvlieder". Een zeldzame en waarschijnlijk kortstondige ontsnapping uit de teelt in stedelijke habitats. Sinds 2018 ontdekt op verschillende plaatsen in de steden Antwerpen en Brugge (en ongetwijfeld elders over het hoofd gezien omdat bloemen niet altijd worden waargenomen). Planten groeien altijd op de stoep, in scheuren in beton, aan de voet van muren en soortgelijke habitats. (Bron:https://alienplantsbelgium.myspecies.info/content/isotoma-axillaris)
Bij ons wordt de plant als eenjarige geteeld, maar in Australië is dit een vaste plant die in de bergen en tussen rotsen groeit.
Planten van het geslacht Isotoma hebben melkachtig sap, een duidelijke penwortel en soms onvoorziene wortels langs de takken. De bladeren zijn afwisselend gerangschikt en meestal getand of gelobd. De bloemen staan solitair in de bladoksels of zijn in groepen aan de uiteinden van twijgen gerangschikt.
Mooie stervormige bloemen die veelal blauw tot roze zijn maar ook wit. Bloeit rijk en lang tot in de herfst. Toepassen in bloembakken, baskets, potten, als vulplant in de border of vooraan in de border als randplant.
Meer info op: https://waarnemingen.be/species/427454/
